Azerbaidzjaans: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Thijs!bot (Euverlèk | biedrages)
eint en andert debij
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
[[Plaetje:Azerilanguage.png|thumb|450px|Weergaof vaan 't Azerbaidzjaans taolgebeed. In Turkije kin de grens ouch väöl westeliker getrokke weure.]]
't [[Azerbaidzjaans]] (autoniem '''Azərbaycan dili''', '''Азәрбајҹан дили''' of '''آذربایجان دیلی'''; in Iran miestal '''Türki''', '''ترکی''') is 'n [[Turkse taole|Turkse taol]] die primair gesproke weurt in [[Azerbaidzjan]] en noordwestelik [[Iran]] ([[Iraans Azerbaidzjan]]), en wijer in groeter en kleinder gebeie in [[Rusland]], [[Georgië]], [[Turkije]], [[Irak]] en [[Jordanië]].
 
Tekslien 9:
In Azerbaidzjan spreke oongeveer 7 miljoen lui - 90% vaan de bevolking - 't Azerbaidzjaans. Vaan de minderhede behiers e deil ouch 't Azerbaidzjaans es twiede taol. Dit gelt in 't bezoonder ''neet'' veur de Armene, in 't zuidweste vaan 't land, die ziech intösse oonaofhenkelik höbbe verklaord.
 
In Turkije gief 't 'n aontal variante die traditioneel gewoen es "[[Turks]]e dialekte" gezeen weure, meh die mie verwantsjap vertuine mèt 't Azerbaidzjaans es mèt 't Staanderd-Turks (gebaseerd op 't dialek vaan Istanbul). Dit gelt in eder geval veur de dialekte t'n oesteooste vaan [[Erzurum]], es in sommege definties ouch veur taoleilen die mie nao 't weste ligke.
 
De Azerbaidzjaanse taolgemeinsjap strek ziech ouch oet tot klein stökskes in de naoberlen. In Rusland woene oongeveer 280.000 sprekers (veural in [[Dagestan]]), in Georgië 300.000. Veur 't oetbreke vaan d'n oorlog tösse [[Armenië]] en Azerbaidzjan leefde in dat ierste land ouch oongeveer 80.000 sprekers. Wijers vint me ze, es gevolg vaan deportatie in de [[Josef Stalin|Stalintied]], nog in ander deile vaan de veurmaolege [[Sovjet-UnieSovjetunie]].
 
In Irak leve 180.000 tot 400.000 lui vaan Turksen aofkoms, die ziechzelf [[Turkomane]] neume. De mieste daovaan spreke dialekte vaan 't Azerbaidzjaans.
Tekslien 24:
 
==Sjrifte==
Wie ouch 't Turks woort 't Azerbaidzjaans, es taol in 't [[islam]]itisch cultuurgebeed, 't iers opgesjreve in 't [[Arabisch sjrif]]. Dit sjrif is veur de Turkse taole, mèt hun väöl klinkers, neet zoe gesjik es veur de Semitische taole.
 
In [[1929]] begós me in de Sovjetunie aon 'n alfebetisatieprojek veur alle minderheidstaole in gans 't land. Veur 't Azerbaidzjaans oontwikkelde me toen 'n aparte versie vaan vaan 't [[Latiens alfabet]]. Dit woort in [[1938]] vervaange door 't [[Cyrillisch alfabet]]. Nao de oonaofhenkelikheid, in [[1991]], veurde me 't Latiens alfabet weer in, mèt e paar veranderinge ten opziechte vaan 't alfabet vaan 1929. De introductie vaan dat Latiens alfabet góng neet vaan d'n eine op d'n anderen daag; vaandaog d'n daag weurt 't Cyrillisch alfabet nog altied gebruuk.
 
In Iran heet me tot d'n daag vaan vendaog vasgehawwe aon 't Arabisch sjrif.
 
==Extern links==
* [[:az:|Wikipedia op 't Azerbaidzjaans]]
 
[[ar:لغة أذرية]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Azerbaidzjaans"