Uden: Versjèl tösje versies

Uden is in zekerzekere zin 't verzörgingscentrum vaanin NoordoosbraobantNoordoos-Braobant, al is 't sterk in concurrentie mèt de primair centra [[Nimwege]], [[DeDen Bósj|De BosBosch]] en [[Eindhove]]. Logistiek deit 't daoveur in zeker zin oonder, umtot Uden neet mèt d'tn spoortrein te bereike is; de veurnaomste touwgaanksweeg is d'n [[A50]]. In de gemeinteBij Uden ligk de [[Vleegbasis Volkel]], e belaangriek militair [[vleegveld]]. In Uden is nog ummer e [[kloester]] gevesteg vaan de [[Orde vaan 't Heileg Kruus]]. In de planne veur RuumdelekeRuimteleke Ordening is väöl aondach veur de oontwikkeling vaan 'n steideleke regio Uden-[[Veghel]]-[[Boekel]].

[[ImagePlaetje:Sint Petrus.jpg|left|thumb|Nui romanogotischeEclectische Pieterskèrk, in Uden]]

Es aajd dörp heet Uden neet de besjikking euver väöl aw monumentaol gebouwe. De aw gotische Pieterskèrk woort in [[1886]] bij 'ne brand zwoer besjaojegversjendeleerd en denao aofgebroke, boenao me 'n nui Pierskèrk, in [[eclectisme|eclectische]] stiel, bouwde (zuug nevestoonde foto). Ander bezeenswierdeghede zien de [[abdij]] [[Maria Refugie]] en 't natuurgebeed De [[Maashorst (natuurgebeed)|Maashorst]].

Wie väöl plaotse in Noord-Braobant waor Uden al in prehistorische tije bewoend. Uden duuk in de vreug Middeliewe op es ''Uot'', in [[1190]] es ''Uthen''. Dees lèste vermelding kump veur in 'n acte vaan de graof vaan [[ZutfeZutphen]], dee de [[hierlekheid Uden]] erkint. Dees hierlekheid bleef tot [[1324]] zelfstendeg; in dat jaor woort ze bij 't [[Land vaan Ravenstein]] gevoog, wat in [[1397]] weer [[Kleef]]s gebeed woort. Dees situatie doort e paar iewe, tot in [[1629]] 't gebeed in de [[Neuberger Palts]] kump. Mèt de [[Vrei vaan Munster]] in [[1648]] blijf de aw Hierlekheid Ravestein in boetelendse han; de [[State-Generaol]] kriege hei gein zègkesjap en de abdij vaan de Kruusbroeders maag blieve bestoon. Pas in [[1805]] weurt door 't Frans bewind de hierlekheid bij de Nederlen gevoog. Vaanaof [[1815]] maak Uden deil oet vaan de provincie Noord-Braobant. In d'n [[Ierste Wereldoorlog]] is in Uden e vlöchtelingekamp veur [[Belsj|Belzje]] gevesteg. Nao d'n [[Twiede Wereldoorlog]] weurt Uden es greujkern avant-la-lettre aongeweze en bereik 't zienen huiegen umvaank. Heidoor verdwijnt de keerseteelt, die decennia- of wel iewelaank de Udense economie gedomineerd heet. In [[2022]] weurt Uden mèt [[Landerd]] samegeveug tot de nui gemeinte Maashorst.