Eemsdelta: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tabel wijer ingevöld a.d.h.v. nl:. |
Ouch veerdeg. |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{GemeinteNL
|naam = Eemsdelta
Regel 18 ⟶ 17:
==Kerne==
[[Appingedam]], [[Bierum]], [[Biessum]], [[Borgsweer]], [[Delfzijl]], [[Eekwerd]], [[Eekwerderdraai]], [[Eenum]], [[Farmsum]], [[Fraamklap]], [[Garrelsweer]], [[Garsthuizen]], [[Godlinze]], [[Hoeksmeer]], [[Holwierde]], [[Honderd (Groninge)|Honderd]], [[Huizinge]], [[Kolhol]], [[Krewerd]], [[Leermens]], [[Loppersum]], [[Losdorp]], [[Lutjerijp]], [[Lutjewijdwerd]], [[Meedhuizen]], [[Merum]], [[Middelstum]], [[Nansum]], [[Oosterwijtwerd]], [[Opwierde]], [[Solwerd]], [[Spijk]], [[Startenhuizen]], [[Stedum]], [[Stork (Groninge)|Stork]], [[Termunten]], [[Termunterzijl]], [[Tjamsweer]], [[Toornwerd]], [[Uitwierde]], [[Wagenborgen]], [[Weiwerd]], [[Westeremden]], [[Westerwijtwerd]], [[Wirdum]], [[Wirdumerdraai]], [[Woldendorp]], [['t Zandt]], [[Zeerijp]] en [[Zijldijk]].
==Historie==
De gemeinte heet 'n gans diverse historie. 't Westelek deil, oonderdeil vaan 't [[Hogeland]], is al doezende jaore bewoend. De väöl [[terp]]e, in Groninge ''wierde'' geneump, stamme dèks nog oet de prehistorie en de dörper zien zier aajd. Delfzijl daorentege is pas in Vreugmodernen Tied oontstande.
===Herindeilingseuverziech===
Regel 62 ⟶ 63:
==Waope==
In 2020, al veur de stiechting vaan de gemeinte, woort häör door d'n [[Hoege Raod vaan Adel]] e [[heraldiek|waope]] touwgekind, wat ziech zoe liet besjrieve:
:Golvend doorsnooje: I. in lazuur ''(blauw)'' 'ne pelikaon vaan goud mèt veer joonge vaan 'tzelfde, zittend op 'ne groond vaan sinopel ''(greun)'', oet häöre hals blooddröppele vaan keel ''(roed)''; II. vaan goud mèt gekruus 'ne sleutel en 'n aanker vaan sabel ''(zwart)''. 't Sjèld gekroend door 'ne viefblaojetege kroen vaan goud, röstend op 'ne groond vaan sinopel, gehawwe door 'n harpij vaan goud, gekroend vaan 'tzelfde, mèt pu vaan keel, en 'nen adeleer vaan sabel mèt snavel en pu vaan keel.
't Waope combineert symbole oet de waopes vaan de drei opgelufde gemeintes. De pelikaon is vaan Appingedam, de sleutel vaan Loppersum en 't aanker vaan Delfzijl. De harpij kaom ouch veur in - neet neve - 't waope vaan Delfzijl, en d'n adeleer is gebaseerd op d'n dobbelen adeleer vaan Groninge, dee ouch (obbenuits op, neet neven 't sjèld) in 't lèste waope vaan Loppersum stoont.<ref>[http://heraldry-wiki.com/heraldrywiki/index.php?title=Eemsdelta Heraldrywiki - Eemsdelta]</ref>
==Aonzien==
E groet deil vaan de gemeinte is dunbevolk mèt weidse oetziechte. Weilen en terpdörper dominere 't landsjap. De dörper zien dèks monumentaol, mèt väölal [[romaans]]e dörpskèrkskes. Diverse vaan die kèrke stoon ouch bekind um hun bezunder örgele, de ajdste vaan Nederland en zelfs bij de ajdste vaan de wereld. Tot de dörper nao d'n Twiede Wereldoorlog koelek zien gegreujd, droog neet bij aon hun leefbaarheid meh te mie aon hun sjoen dörpsgeziech.
Heimèt in contras steit Delfzijl, wat recint is oontstande en daobij, door zien functie es versting- en industriestad, e paar kier groondeg is umgebouwd. Zoe is 't ein vaan de mins monumentaol stei vaan Nederland. Veur de have vaan Delfzijl zien in d'n twintegsten iew de dörper [[Heveskes]] en [[Oterdum]] gesloop. In vestingdörp Farmsum, wat feitelek binne de stadsbebouwing vaan Delfzijl ligk, is mie sjoens bewoerd gebleve.
==Taol==
In gans de gemeinte weurt [[Gronings]] gesproke. In 't weste vaan de gemeinte (zègk mer de aw gemeinte Loppersum en 't noorde vaan de aw gemeinte Delfzijl) weurt [[Hogelandsters]] gesproke, e karakteristiek en binne de provincie good gewaardeerd subdialek. Vaanaof Appingedam en Delfzijl nao 't zuidooste touw sprik me [[Oldambsters]]; de vörm vaan Oldambsters die hei inheims is (''Duurwoldsters'') versjèlt evels wieneg vaan 't Hogelandsters. Zoedoende is de gemeinte taolkundeg rillatief homogeen.
Wieväöl lui nog plat praote is neet dujelek, meh zeker in 't Hogeland leef 't dialek nog volop, tot op zeker huugde ouch bij de joongere. In 'n stad wie Delfzijl is dat natuurlek minder.
==Bronne==
| |||