1 november: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
Bijgewèrk aon de hand vaan en:. |
||
Tekslien 3:
==Gebäörtenisse==
* [[365]] - De [[Alemanne]] steke de [[Rijn]] euver en valle [[Gallië]] binne.
* [[1755]] - Ein zjwaor [[aersjóddel|aardbaeving]] in [[Lissabon]] verrinneweert tweë-derde deil van de sjtad en kos 50.000-100.000 doaje. Ómdat 't [[epicentrum]] oet de kus ligk, óntsjteit d'r eine [[tsunami|vloodgolf]] van 12,5 maeter heuëgde die ouch de kuste van [[Fez]] en [[Meknes]] in [[Marokko]] teistert.▼
* [[996]] - In 't sjinkingsakte vaan [[Lies vaan keizers vaan 't Heileg Roems Riek|keizer]] [[Otto III vaan 't Heileg Roems Riek|Otto III]] weurt veur 't iers gesproke vaan ''Ostarrîchi'' ([[Aajdhoegduits]] veur ''[[Oosteriek]]'').
* [[1800]] - 't [[Wit Hoes]], de [[ambswoening]] vaan de president vaan de [[Vereinegde Staote]], weurt in gebruuk genome.▼
* [[1009]] - 'n [[Berbers|Berbermach]] oonder [[Sulayman ibnu-l-Hakam]] versleit de [[Oemajjade]]kalief [[Mohammed II vaan Cordoba]].
* [[1141]] - [[Steven vaan Ingeland|Steven vaan Blois]] krijg d'n titel '[[Lies vaan keuninge vaan Ingeland, Sjotland, Groet-Brittannië en 't Vereineg Keuninkriek|keuning]] vaan [[Ingeland]]' trök.
* [[1179]] - [[Filips II vaan Fraankriek|Filips II]] weurt tot keuning vaan [[Fraankriek]] gekroend.
* [[1214]] - De havestad [[Sinope]] gief ziech euver aon de [[Seldjoekse Turke]].
* [[1503]] - Paus [[Julius II (paus)|Julius II]] weurt verkoze.
* [[1512]] - 't Plefóng vaan de [[Sixtijnse Kapèl]], besjèlderd door [[Michelangelo]], weurt veur 't iers aon 't pebliek getuind.
* [[1520]] - [[Ferdinand Magellaan]] oontdèk de [[Straot Magellaan|nao häöm verneumde ziestraot]] in zuielek [[Zuid-Amerika]].
* [[1555]] - Franse [[Hugenote]] stiechte de kolonie [[Antarctisch Fraankriek]] op de plaots vaan 't huieg [[Rio de Janeiro]].
* [[1570]] - D'n [[Allerheilegevlood]] sleit touw aon de Nederlandse kös.
* [[1604]] - 't Speul ''[[Othello]]'' vaan [[William Shakespeare]] geit in [[Whitehall Palace]], [[Londe]] in premièr.
* [[1611]] - ''[[The tempest]]'' vaan Shakespeare geit in premièr, ouch in Whitehall Palace.
* [[1612]] - [[Rusland|Russische]] tróppe oonder [[Dmitri Pozjarski]] verjaoge de [[Pole|Poolse]] tróppe oet de [[Moskou]]se [[Kitajgorod]].
* [[1688]] - Stadhawwer [[Wöllem III vaan Oranje]] vaart in [[Hellevoetsluis]] oet nao Ingeland um dao keuning [[Zjaak II vaan Ingeland|Zjaak II]] aof te zètte.
▲* [[1755]] - Ein zjwaor [[
* [[1765]] - 't Brits bewind veurt in zien Noord-Amerikaanse kolonies de [[Stamp Act]] in.
▲* [[1800]] - [[John Adams (president)|John Adams]] nump 't [[Wit Hoes]], de [[ambswoening]] vaan de president vaan de [[Vereinegde Staote]],
* [[1805]] - [[Napoleon]] vèlt Oosteriek binne.
* [[1831]] - 't [[Algemeen Handelsblad]] nump zien nuuj óngerkómme aan de Amsterdamse [[Nieuwezijds Voorburgwal]] 240 in gebruuk.
* [[1849]] - In [[Nederland]]j treujt 't [[Kabinèt-De Kempenaer-Donker Curtius]] aaf nao gebrek aan euvereinsjtömming mèt de meërderheid van de [[Tweëde Kamer]]. [[Johan Rudolph Thorbecke]] en [[Kabinèt-Thorbecke I|zien eësjte kabinèt]] beginne aan hun werk.
* [[1876]] - In Nederlandj wirt 't [[Noordzeëkanaal]] geäöpend.
* [[1894]] - [[Nicolaas II vaan Rusland|Nicolaas II]] weurt de lèste keizer vaan Rusland.
* [[1914]] - Paus [[Benedictus XV]] bringk de [[encycliek]] ''Ad Beatissimi Apostolorum'' oet.
* 1914 - [[
* [[1918]] - [[Wes-Oekraïne]] sjeit ziech vaan [[Donaumonarchie|Oosteriek-Hongarije]] aof.
* [[1922]] - 't [[Sultanaot]] in [[Turkije]] weurt mèt d'n troensaofstand vaan [[Mehmed VI]] aofgesjaf.
* [[1925]] - [[Robert Millikan]] bewies 't besjtaon van [[kosmische sjtraling]].
* 1925 - De ''[[VARA|Vereeniging van Arbeiders Radio-Amateurs]]'' weurt opgeriech.
* [[1928]] - Turkije vervink bij wèt 't [[Arabisch sjrif]] door 't [[Latiens sjrif]].
* [[1940]] - 't [[Japan]]s [[sjlaagsjeep]] ''[[Musashi]]'' wirt op de sjeepswerf van [[Nagasaki]] in alle sjtilde te water gelaote. Ze is op dat memènt 't groatste sjlaagsjeep oats geboewd.
* [[1944]] - [[Twiede Wereldoorlog]]: Britse legereinhede lande op [[Walcheren]] ([[Zieland]]).
* [[1950]] - Twie [[Puerto Rico|Puerto Ricaanse]] nationaliste doen 'ne mislökde maordaonslaag op president [[Harry S. Truman]].
* 1950 - Paus [[Pius XII]] formuleert 't [[dogma]] vaan [[Maria-Hemelvaart]] en röp daobij de [[pauseleke oonfeilbaarheid]] in.
* [[1952]] - De Amerikane teste [[Ivy Mike]], d'n ierste [[waterstofbom]], op 't atol [[Eniwetok]].
* [[1956]] - [[Imre Nagy]] kondig de truktrèkking van [[Hongarije]] oet 't [[Warschaupact]] aan.
* 1956 - In Nederlandj wirt de [[Adoptie]]wèt van krach. Pleegkènjer kènne vanaaf noe waere gewettig.
* [[1957]] - Inveuring van de [[maximumsjnelheid]] van vieftig kilomaeter per oer bènne de [[beboewde kómp]] in Nederlandj.
* [[1963]] - In [[Zuid-Vietnam]] begint 'ne [[staotsgreep]].
* 1963 - In [[Arecibo]] (Puerto Rico) geit 'n [[observatorium]] ope, wat gebruuk maak vaan de groetste [[radiotelescoop]] oets.
* [[1965]] - In [[Enschede]] wirt [[profvoetbal]]club [[FC Twente]] opgerich nao ein fusie tösje SC Enschede en Enschedese Boys.
* [[1974]] - In Nederlandj wirt ein verangering in de Waegeverkeërswèt van krach, wodoor de peliesie waeggebrukersj kent controlere op [[alcoholgebruuk]] door middel van 't blaospiepke en de bloodproof.
* [[1981]] - [[Antigua en Barbuda]] weurt oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek.
* [[1984]] - [[Abortus]] weurt gelegaliseerd in Nederland, door 't aonnumme vaan de ''Wèt aofbreking zwangersjap'' en 't ''Besluit aofbreking zwangersjap''.
* [[1985]] - De Nederlandse regering besljut tot plaatsjing van [[kruusrakèt|kruusvlöchwaopes]] mèt atoomlaojing op Vleegbasis [[Woensdrecht]].
* [[1990]] - [[Mary Robinson]] weurt de ierste vruiwlike president vaan [[Ierland]].
* [[1993]] - 't [[Verdraag vaan Mestreech]] treujt in
* [[1998]] - De ierste deile vaan de [[ruimtestatie]] [[ISS]] weure gelanceerd.
* [[1999]] - [[Doe Maar]], de populairste popgroop die Nederland oets heet gekind, maak bekind weer bijein te koume.
* [[2000]] - [[Servië-Montenegro]] slut ziech aon bij de [[Vereinegde Naties]].
* [[2012]] - In de [[Saoedi-Arabië|Saoedische]] hoofstad]] [[Riyad]] oontplof 'nen tankwage, mèt 26 doeje en 135 gewoonde tot gevolg.
* [[2013]] - [[Bernard Wesphael]], ónaafhenkelik lid van 't [[Welsj parlemènt]], weurt in [[Oostende]] gearresteerd op verdènking van de maord op zien vrouw.
==Gebore==
* [[846]] - [[Lowie de Stottereer]], keuning vaan [[Fraankriek]] (gestorve [[879]])
* [[1530]] - [[Étienne de La Boétie]], [[Frankriek|Franse]] filosoof en zjuris (gestorve [[1563]])
* [[1751]] - [[Emanuel Schikaneder]], [[Oosteriek]]se vrijmetseleer, sjriever, zenger en amateurcomponis
* [[1778]] - [[Gustaaf IV Adolf vaan Zwede]] (gestorve [[1837]])
* [[1838]] - [[Khedrup Gyatso]], èlfden [[Dalai Lama]] vaan [[Tibet]] (gestorve [[1856]])
* [[1845]] - [[Sigismund Gorazdowski]], [[Pole|Poolse]] preester en heilige (gesjtorve [[1920]])
* [[
* [[1862]] - [[Johan Wagenaar]], Nederlandsen organis en componis (gestorve [[1941]])
* [[1872]] - [[Hendrik Seyffardt]], [[Nederland]]se militair en collaborateur (gesjtórve [[1943]])
* [[1878]] - [[Carlos Saavedra Lamas]], [[Argentinië|Argentijnse]] politicus en gelierde, [[Nobelpries]] veur de Vrei 1936 (gestorve [[1959]])
* [[1880]] - [[Alfred Wegener]], [[Duitsland|Duitse]] meteoroloog (gestorve [[1930]])
* [[1886]] - [[Hermann Broch]], Oosterieks-[[Vereinegde Staote|Amerikaansen]] diechter (gestorve [[1951]])
* 1886 - [[Sakutarō Hagiwara]], [[Japan]]sen diechter en criticus (gestorve [[1942]])
* [[1889]] - [[Philip Noel-Baker]], [[Vereineg Keuninkriek|Britsen]] atleet, gelierde en politicus, Nobelpries veur de Vrei 1959 (gestorve [[1982]])
* [[1902]] - [[Eugen Jochum]], Duitsen dirizjènt (gestorve [[1987]])
* [[1923]] - [[Victoria de los Angeles]], [[Spaanje|Sjpaanse]] operazangeres (gesjtorve [[2005]])
* [[1929]] - [[Rudy Kousbroek]], Nederlandsen essayis (gestorve [[2010]])
* [[
* [[1939]] - [[Barbara Bosson]], Amerikaanse actrice
* [[1943]] - [[Salvatore Adamo]], [[Belsj]]-[[Italië|Italiaanse]] zenger
* [[1944]] - [[Rafic Hariri]], [[Libanon|Libanese]] zakemaan en politicus (gestorve [[2005]])
* [[1965]] - [[Laetitia Griffith]], Nederlandse politica ([[VVD]])
* [[1966]] - [[Fabrizio Bontempi]], Italiaanse fitserenner
Regel 42 ⟶ 86:
==Gesjtorve==
* [[1296]] - [[Guillaume Durand]] (ca. 66), [[Fraankriek|Fransen]] theoloog
* [[1406]] - [[Johanna vaan Braobant]] (84)
* [[1463]] - [[David vaan Trebizonde]] (ca. 55)
* [[1588]] - [[Jean Daurat]] (80), Fransen diechter en gelierde
* [[1629]] - [[Hendrick ter Brugghen]] (41), [[Rippubliek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Nederlandjse]] kunssjilder
* 1629 - [[Jacob van der Doordt]] (ca. 39), Nederlandjse kunssjilder
* [[1676]] - [[Gisbertus Voetius]] (87), Nederlandsen theoloog
* [[1700]] - [[Sjarel II vaan Spaanje]] (38)
* [[1750]] - [[Gustaaf Willem van Imhoff]] (45), [[gouverneur-generaal]] van de [[VOC]] in [[Nederlands-Indië|Indië]]
* [[1888]] - [[Nikolaj Przewalski]] (49), [[Rusland|Russische]] óntdèkkingsreiziger
* [[1894]] - Tsaar [[Alexander III van Ruslandj]] (49)
* [[1903]] - [[Theodor Mommsen]] (85), Duitse sjriever, Nobelpries veur de Literatuur 1902
* [[1925]] - [[Max Linder]] (41), Fransen acteur en cabaretier
* [[1942]] - [[Hugo Distler]] (34), Duitsen organis en componis
* [[1955]] - [[Dale Carnegie]] (66), [[Vereinegde Staote|Amerikaanse]] succes-goeroe en sjriever
* [[1958]] - [[Yahya Kemal Beyatlı]] (73), [[Turkije|Turksen]] diechter en politicus
* [[1972]] - [[Robert H. MacArthur]] (42), Amerikaanse ecoloog
* 1972 - [[Ezra Pound]] (87), Amerikaansen diechter en criticus
* [[1983]] - [[Anthony van Hoboken]] (96), Nederlands-[[Zwitserland|Zwitserse]] musicoloog
* [[2017]] - [[Abubakari Yakubu]] (35), [[Ghana|Ghanese]] voetballer
| |||