Stripverhaol: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Is bij mie weite noets in 't Limbörgs vertaold, dus oersprunkeleke naom. |
Graphic novel debij. Köpkes daan mer, en dat {sjtumpke} kin daan ouch wel weg. |
||
Tekslien 2:
E '''stripverhaol''' is e verhaol wat besteit oet 'n serie op 'n rij (''strip'') gezatte pleetsjes mèt daobij de door de figure gesproke teks in 't pleetsje aongegeve. De lengde vaan e stripverhaol kin variëre vaan ei rijke tot e book vaan tientalle pazjes.
==Oontwikkeling en genres==
Allewel tot 't stripverhaol veurluipers heet die trökgoon tot de [[Middeliewe]], en in de [[negentiende iew]] in de verhaole vaan ''[[Max und Moritz]]'' 'ne belangrieke veurluiper vinde, oontstoon de ierste strips begin twintegste iew in Amerikaanse gezètte. Nao d'n [[Ierste Wereldoorlog]] weure de stripverhaole laankzaam euvergenómme door de Europees gezètte. In 't Belsj verhef [[Hergé]] (mèt zien stripserie ''[[Kèèfke|Tintin/Kuifje]]'') al veur d'n oorlog 't stripverhaol tot 'ne kunsvörm; in Nederland oontsteit 'ne mingvörm mèt 't feuilletonverhaol bij [[Marten Toonder]]. Nao d'n [[Twiede Wereldoorlog]] koume lang stripverhaole in gebruuk, veural veur (jóng of awwer) kinder bedoeld. Dao-oonder zien in Europa ''[[Suske en Wiske]]'' en ''[[Asterix de Galliër]]''. Roontelum d'n Amerikaanse ''[[Donald Duck]]'' oontsteit daankzij [[Carl Barks]] 'n ganse wereld vaan strips, die sinds jaore wekeleks in e blaad versjijne. Ouch zier Amerikaans zien de [[superheld]]estrips, roond figure wie ''[[Superman]]'' en ''[[Batman]]'', die in Europa veural 'n cultversjijnsel zien meh in Amerika al tientalle jaore maoteloes populair zien. 't Leze vaan strips door pubers, joonkvolwassene en volwassene is e versjijnsel oet de [[nerd]]cultuur.
Dao zien inkel strips in 't [[Limburgs]] versjene, dèks vertaolinge vaan bestaonde strips. Zoe kaome twie Asterixverhaole en diverse Suske en Wiskeverhaole oet die diverse Limbörgse dialekte combinere, en gief 't 'n Kuifje (''Kèèfke'') in 't [[Hessels]]. Oersprunkeleke strips in 't Limbörgs zien ''[[Waore die ouch veur e Preuvenemint gekoume]]'' (in 't [[Mestreechs]]) zoewie de themastrip ''[[Ambiorix (stripverhaol)|Ambiorix]]'', in neet minder es 30 versjèllende dialekte.▼
Neve Europese strips en Amerikaanse comics gief 't ouch in [[Japan]] 'n bleujende traditie, bekind es [[manga]]. De manga goon deils trök op awwer Japanse kunsvörm en versjèlle daodoor wezelek vaan hun westerse pendante. De lèste decennia weure ze ouch in Europa en Amerika geleze. Ouch 't leze vaan manga door volwassene gelt es teike vaan nerdcultuur, in Japan bekind es [[otaku]].
Nog 'n aander genre is de [[graphic novel]] (lètterlek 'geteikende roman'). De definitie daovaan ligk neet vas, meh in eder geval geit 't um e serjeus soort stripverhaol wat wezelek mie [[literatuur|literair]] is es de gemiddelde strip. Ze drejje in groete maote um 't verhaol en wèlle soms expliciet de vergelieking mèt de 'groete' literatuur oetlokke. Mainstreampopulariteit haolde ''[[Maus]]'' van [[Art Spiegelman]]. In Nederland woort [[Dick Matena]] bekind mèt zien 'verstrippinge' vaan gesjreve romans.
==Limbörgstaolege strips==
▲
[[Categorie:Sjtripverhaole|*]]
[[Categorie:Bildende kuns]]
[[Categorie:Literatuur]]
| |||