Versie op 20 jun 2016 14:11 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.585 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting ← Gank nao de veurige diff		Versie op 21 jun 2016 10:14 bewirk óngedaon make Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.585 bewerkingen K →‎Volksrippubliek China Gank nao de volgende diff →
Tekslien 326: De communiste repe datzelfde jaor de Volksrippubliek China op, nao [[stalinisme\|stalinistisch]] model, mèt partijsecretair [[Mao Zedong]] es veurmaan. In 't boeteland spraok me nog laank vaan ''Communistisch China'' of 't ''Roed China'', um aon te geve tot 't mer um ein vaan de twie regeringe góng. Toch had 't Volksleger 't land al vrij snel in han: [[Hainan]] woort in [[1950]] vaan de Kwo Min Tang aofgepak en datzelfde jaor woort ouch Tibet weer oonderworpe. Taiwan, boe de nationalistische legers ziech hadde ingegrave, bleef evels oongemeujd, en ouch in 't weste bleve tróppe vaan de Kwo Min Tang ziech nog laank verzètte. Mao zien ierste prioriteit waor 't verbetere vaan de boere hun positie. Heer oonteigende daoveur alle groetgroondbezitters en voch tege d'n opiumhandel. Ouch veurde heer Viefjaoreplanne in, en zörgde heer veur alfabetiseringscampagnes en gratis gezoondheidszörg. Mao zien gewelddaodege filosofie vaan [[klassestrijd]] en [[revolutie vaan oonderop]] (zuug [[maoïsme]]) zörgde deveur tot de groetgroondbezitters en handelere en masse geëxecuteerd woorte. Nao 'ne korten tied vaan liberalisering (de campagne ''[[Laot ~~hoonder~~hoonderd blomme bleuje]]'') radicaliseerde dit beleid. Wie in [[1958]] de [[Groete Sprunk Veurwaarts]] woort aofgekundeg, woort dat pienelek dudelek. Mao wouw China in hoeg tempo industrialisere es eisde daoveur tot me ouch op 't platteland staol zouw producere. Dit maakde oetindelek tot de boere hun gewasse neet mie vaan 't land kóste hole en tot mieljoene lui verhoongerde. Zelfs 't geproduceerd staol waor neet vaan bruukbaar kwaliteit. Es gevolg daovaan leep Mao zienen invlood in de regering sterk trök. Heer wis in [[1966]] de mach trök te kriege mèt 'n nui campagne, de [[Cultureel Revolutie]]. Mèt good gekoze propaganda lanceerde heer de [[Roej Garde]]s, die op eige initiatief de sameleving móste zuvere vaan reactionair eleminte. Gevolg waor 'ne golf vaan politiek geweld, terreur en chaos, zoewie de verneteging vaan väöl iewenaajd erfgood. Tegeliek kaom de [[persoensverhierleking]] vaan Mao tot e huugdepunt. Allewel tot de Cultureel Revolutie officieel doorleep tot aon Mao zienen doed, waore nao e paar jaor de ergste excesse veurbij. Kierpunt waore de [[jaore 1970]]. In [[1971]] woort 't land door de [[VN]] erkind es de legitiem regering vaan China, en oondaanks hel verzèt vaan de VS brach ouch d'n Amerikaanse president [[Richard Nixon]] in [[1972]] e bezeuk aon 't land. Nao d'n doed vaan Mao in [[1976]] waor 't aofwachte wee häöm opvolgde. De [[bende vaan veer]], 'n grop mechtege orthodoxe Maoïste, woort evels gaw opzijgezat, en in [[1978]] kaom [[Deng Xiaoping]] aon de mach. Dezen awwe partijmaan, dee in de Cultureel Revolutie zelf gezuverd waor, braok mèt 't extreem ideologisch maoïsme door 'n oetgesproke [[pragmatisme\|pragmatische]] politiek. Heer kundegde economische vrijheid in, um 't land veurspood te bringe, en verminderde de staotsbemeujenis mèt 't doen en laote vaan de börgers. Boetelandse investeringe en export nao 't weste struimde binne. Orthodox-maoïstische partijlede die ziech verzatte woorte gemarginaliseerd.

China: Versjèl tösje versies