Synapomorfie

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Synapomorfie is e begrip oet de kladistiek en evolutie det sleit op e kènmirk van e taxon det veur det taxon uniek is. Alle organisme die bie de groep huère höbben 't of stamme aaf van 'n vorm die det oatj kós. Dit mèntj ouch det alle get minder-verwantje organisme die dao neet bie huère 't ouch neet höbbe en ouch noatj höbbe gehad. Oet de vónjs van 'n synapomorfie kan waere aafgelèdj det alle organisme die dem kinne nejliker aanein verwantj zint es aan 'n zöstergroep binne e rumer taxon. Me kan aevel waal neet 'n nejjer verwantjsjap aannumme tosse de zöstergroep en leje van 'n rumer groep op gróndj van 't óntbraeke van 'n synapomorfie.

Es e veurbild kinne zougdere de milkklere; dees zint 'n synapomorfie bie häör. 't Feit det vèsse en reptiele gein milkklere höbbe mèntj waal neet det dees twiè nejjer aanein verwantj zint; häör gezamelik kènmirk ('t óntbraeke van milkklere) is 'n symplesiomorfie.

Ómdet eigesjappe döks weer verzwinje in 'n groep, kan me aevel neet good op slechs ein eigesjap aafgaon. Biologe verzeuke in 't kader van de kladistieks alle synapomorfieje op te späöre en zeuke zoa de wersjienlikste stamboum.