Spin (natuurkunde): Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Dit zit op de grens vaan wat iech kin bevatte; rekent mer trop tot iech dit oetbrei zoe gaw iech 't beter verstaon. |
Iech hej gere e begriepelek pleetsje touwgeveug; mesjiens vin iech nog eint. |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
'''Spin''' is 'ne vörm vaan [[impuls]] dee optrejt op 't niveau vaan atome en [[deilkesfysica|subatomair deilkes]]. Perceizer gezag geit 't um 'nen intrinsieke vörm vaan [[drejimpuls]] eige aon bepaolde deilkes. De [[groetheid]] heet es symbool 'n hooflètter ''S''. Aanders es d'n impuls in de [[klassieke mechanica]] kin e deilke neet van spin veraandere zoelaank 't 'tzelfde deilke blijf; ouch weurt spin neet minder door [[frictie]]. Wel kin spin ''op'' of ''neer'' zien dat wèlt zègke versjèllende kante op wèrke. 'n Aander versjèl is tot de deilkes neet um hun as drejje; umtot me ziech elementair deilkes [[dimensie]]loes veurstèlt, nump me aon tot ze dit ouch neet kinne. In [[model (wetensjap)|model]]le weure elementair deilkes evels wel es bölkes geteikend; spin weurt daan soms es drejjing um de as gevisualiseerd.
Wie in de [[kwantummechanica]] gebrukelek weurt spin es [[einheidsloes groetheid]] behandeld; me drök 't stom-eweg oet in e väölvoud vaan de [[constante vaan Dirac]] (h-striepke, ''ħ'', ofwel ''h''/2π, de gereduceerde [[constante vaan Planck]]). Spin kin ganstalleg zien (0, 1 etc.) of haaftalleg (1/2, 3/2, ...). Deilkes mèt haaftallege spin hawwe ziech aon 't [[Pauliprinciep]] en weure [[fermion]]e geneump. Dit zien beveurbeeld [[quark]]s, [[elektron]]e en [[neutrino]]'s. Deilkes mèt ganstallege spin heite [[boson]]e en hawwe ziech aon de [[Bose-Einsteinstatistiek]].
| |||