Wes-Vlaoms: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K r2.7.1) (Robot: debie: fa:زبان فلاندری غربی |
→Veurbeelde: zurkeltrutte. Mien keus waor 't neet gewees |
||
Tekslien 226:
Veurbeelde vaan Ingweoonse wäörd zien oonder mie ''sjchreêmen'' 'sjreie' (vgl. Ingels ''scream''), ''letter'' 'wieneg' (vgl. Ingels ''little'', Fries ''lyts'', Hollands ''luttel''), ''wied'' 'oonkroed' en ''kobbe(spinne)'' '(kruus)spin'. ''Goeze'' beteikende vreuger 'gajs' (vgl. Ingels ''goose'', Fries ''goes'') meh weurt allewijl beter begrepe es 'fom', 'machochel', 'dik wief'. Oongeveer 'tzelfde gelt veur ''bul'', wat miestal 'hotskej', 'loompe mins' beteikent, meh zien oersprunkeleke beteikenis 'deur' (Ingels ''bull'', Fries ''bol'') in Frans-Vlaondere heet behawwe. ''Snake'' beteikende oets 'slang' (vgl. Ingels ''snake''); dat is noe nog zoe in [[Merkegem]] (''Merckeghem''). Op aander plaotse in Frans-Vlaondere kint 't me 't veur aander bieste: veur 'salamander' of 'bloodzókker' in [[Stene]] (''Steene''), veur 'herdis' in [[Volkerinkhove]] (''Volckerinckhove'') en aon de Belzje kant vaan de grens veur 't Hollands 'snuiter' (<i>'n rare snake</i>).
Typisch Vlaomse wäörd zien oonder mie ''aardig'' in de beteikenis 'hendeg', 'erreg', ''beien'' 'wachte' (vgl. awwerwèts AN ''verbeiden''), ''brimmel'' 'riep', ''bucht'' 'rommel' (Hollands ''bocht'' ieder 'vojl water'), ''keraafsch'' 'averechs', ''liek'' 'wie' (vgl. Ingels ''like''; zjus wie dit woord ouch gebruuk es stopwoord), ''sneukelen'' 'snóppe', ''uultje'' 'kapelke' en ''zeuren'' 'trichere'. In 2012 koze de sprekers vaan 't Wes-Vlaoms ''zurkeltrutte'' 'naïef vrouw' es sjoenste Wes-Vlaoms woord.<ref>[http://kw.knack.be/west-vlaanderen/nieuws/algemeen/zurkeltrutte-is-mooiste-west-vlaams-dialectwoord/article-4000089380084.htm Knack.be - West-Vlaanderen - “Zurkeltrutte” is mooiste West-Vlaams dialectwoord]</ref>
Picardische lienwäörd zien soms al hendeg aajd en verbasterd. Zoe geit ''pimpampoentje'' 'slivvenierebieske' trök op ''papillon'' ('kapelke'). ''Karton'' 'knech' geit trök op ''carreton'', Picardisch veur 'peerdsknech'. De Franse/Picardische lienwäörd kinne in twie gróppe weure verdeild: de basterdwäörd en de echte vreem wäörd. In e corpus gesproke Frans-Vlaomse teks bleek 80% vaan de basterdwäörd ouch in Wes-Vlaondere veur te koume; bij de echte vreem wäörd waor dat evels mer 31%.<ref>Vandenberghe (1995)</ref> Oonder mie ''voyageren'' 'reize' en ''ombrasseren'' zien in groete deile vaan Wes-Vlaondere gebrukelek. Mie tot Frans-Vlaondere beperk zien evels ''dangereus'' (tegeneuver ''gevoarlik'') en ''usine'' (tegeneuver ''fabrik''). Nui wäörd weure sinds de twintegsten iew oonveranderlek oet 't Frans geliend. Vlaomse wäörd veur zake die neet dèks besproke weure zuut me 't snelste oet 't Frans Vlaoms verdwijne. Versjèlle in prominentie zuut me good trök bij biestenaome. ''Zwoan'' en ''sjchildpadde'' bleke bij naovraog neet bekind, allein ''cygne'' en ''tortue'' woorte gegeve. Veur 'koeleköpke' gaof me èlf kier ''têtard'' en veer kier ''pudejoenk'' en ''pudebottel'', veur 'eikhore' zes kier ''écureuil'' tege zes kier ''neutekraker'', veur 'herdis' zeve kier ''lézard'' en èlf kier ''akketesse'', ''snake'' etc. ('t bies heet in de streek versjèllende naome), veur 'voes' ('fóks') mer veer kier ''renard'' tege èlf kier ''vosj'', veur 'stekelverke' en 'wezel' nog ummer ''everzwientje'' resp. ''wezel'' (noets ''hérisson'' of ''belette''). D'n otter, e bies wat neet mier in Frans-Vlaondere veurkump, weurt mèt ''loutre'' beneump, meh me kint nog wel de oetdrökking ''stienken liek en otter'' 'stinke wie 'nen otter'.
| |||