Port: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RobotQuistnix (Euverlèk | biedrages)
K robot Erbij: es
oontwio'd
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Image:Port_wine.jpg|thumb|E glaas ''tawny''-port]]
'''Port''' of '''portwien''' is 'n [[versterkde wien|zwoer]], zeute [[wien]]saort geproduceerd in de [[Douro]]-vallei noordelikin naordelik [[Portugal]] en verhandeld in [[O Porto]]. De regering heet de gebejer boerinboe-in me port maag producere tot op de [[hectaar]] vasgelag en in väöl len, woe-oonder de [[EU]], weurt dees definitie erkind. 't [[Klimaot]] vaan de vallei gifgief de droeve d'n typische smaok dedee 't beste bij port pas. In de Dourovallei weure trouwes ouch ander wiene gemaak, zuug ''[[Dourowien]]''. De kwaliteit en "echheid" vaan port weurt gewaorborg door 't Portinstituut, 't [[Instituto do Vinho do Porto]] (IVP).
 
Port oontsteit door oonder 't [[fermetere]] vaan de wien e wiendistillaot touw te voge. Heidoor zalle de giscelle sterve en blieve dös mie [[sókker]]s achter es bij normaole wien. 't Distillaot zörg daan weer tot 't [[alcohol]]percentaasj hoeger oetkump, zoe roond de 20%. Dit heet es bijkoumend geunsteg effek tot de port neet, wie gewoene wien, in lochdiechte vaoter moot weure opgesloge umtot 't neet bederf bij oxidatie.
 
==Historie==
[[Bild:DouroPorto.jpg|Beutsjes veur 't verveur vaan port in Villa Nova da Gaia]]
Portwien oontstoon örges in de [[vieftiende iew]] en is wel te verbinde mèt de [[sherry]]-traditie oet Naord-[[Spaanje]]. In de late [[zevetiende iew]] woort de wien oontdèk door [[VK|Britse]] handelere; in [[1703]] woort in 't contrak vaan Methuen 't Vereineg Keuninkriek 't alleinrech op de portimport. Dit laand is ummer 'ne hoofaofnummer gebleve. Door de explosief gestege vraog woort ineins väöl port vaan slechte kwaliteit geproduceerd, zoetot in [[1756]] op veurspraok vaan de premier e gezelsjap woort opgeriech wat op de kwaliteit mós touwzien.
 
Vaanajds woort de port euver de Douro nao [[Villa Nova da Gaia]] versjeep, bij gebreek aon weeg. De beutsjes die daoveur gebruuk woorte ligke allewijl es toeristische attractie in die stad veur anker.
 
==Variante==
Port besteit in versjèllende variante, gewuunlik mèt 'nen [[Ingels]]e naom aongegeve.
*'''Ruby port''' is gewoene roeje port. Dit is de meis gebrukelike saort, dèks gedroonke es dessertwien.
*'''White port''', witte port, is dèks hendeg zeut meh is tegliek d'n einege port dee ouch in 'n "droeg" oetveuring te kriege is. Heer weurt meistal es aperitiefwien gedroonke, dèks gekeuld.
*'''Tawny port''' is roeje port dee laank op 't vaat gelege heet, en daodoor 'n houtsmaak heet. Ouch is 'r geoxideerd, woedoor de kläör get minder deep is. 't Aontal jaore dat de port op vaat gelege heet weurt op de [[flesj|fles]] vermeld en ligk gemeinlik tösse de tien en de daarteg. Tawny port mèt allein droeve oet 'tzelfde jaor hèt '''Colheita'''; 'n verwante saort is de '''Garrafeira''', dee iers op hout en daan op glaas ligk.
===Gesorteerd op jaor e.d.===
*'''Vintage port''' is portwien gans gemaak vaan droeve oet 'n oetzoonderlik good jaor. Ideaol umstendeghede zien 'ne kawwe winter, e werm en druug veurjaor en 'nen heite zoemer. 't Predikaot "vintage" weurt oetgereik door 't IVP. Vintage port ligk hoegstes drei jaor op 't vaat en riep daan wijer op fles. 't Lèste vintagejaor waor [[1997]].
*'''Crusted port''' is port oet droeve vaan versjèllende jaore.
 
==Externe link==
* [http://www.ivp.pt Website vaan 't Portinstituut]
[[Kategorie:Drank]]
{{wio}}
 
[[de:Portwein]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Port"