Franse tied in de Limburge: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Effecte van de Franse tied: aafsjaffing hieërleke rechte d'r bie |
K sjp. en links |
||
Tekslien 5:
De '''Franse tied''' ies de populair benaming van d'n tied, dat de Franse militaire in [[Nederlands Limburg]] en in [[Belsj Limburg]] verbleve. Dat waor nao de [[Franse revolutie]], tösje ca 1792 en 1815.
De ièrsjte inval door de Franse troepe vóng plaats in december 1792 in [[Remung]]. Dat woort toen veroverd. In 1793 woort in [[Mestreech]] 'ne Franse aanval aafgesjlage meh in 1794 veel 't in Franse heng, same mèt de Maassjtreek. <br>
In 1795 woort 't [[Departement van Nedermaas]] opgeriech woa, boete [[Zitterd]] ([[Departement van de Roer]]) en [[Voere (gemeinte)|Voere]] ([[Departement Ourthe]]), de beide Limburge van allewiel deil van oetmaakde. Van 1797 tot 1801 vóng kèrkvervolging plaats. Kèrke woorte gesjlote of es hospitaal, paerdsjtal of magazien ingeriech. [[Heilige Mès|Deenste]] en vieringe gebeurde in 't geheim, o.a. in de [[
In 1798 vóng de sjlaag bie [[Hasselt]] plaats, de zgn boere-oorlog. <br>
Van 1799 tot 1804 waor [[Napoleon]] ièrsjte consul. <br>
In 1801 woort 't [[
==Effecte van de Franse tied==
In de tied van [[keizer Napoleon]] (vanaaf 1804) waor d'r groate agrarische bedrievigheid, handel en industrie.
Ouch eindigde de [[Nederlandse republiek]] en begoes 't [[Keuninkriek der Nederlanden]]. <br>
De [[hièrlikheid|hieërleke rechte]]
De ièrsjte [[grondwet|gróndwèt]], 't [[burgerlik wètbook]], de [[burgelike sjtand]], de [[deenspliech]] en de sjtandaard[[maot]]e en -[[gewiech]]te ([[kilo]], [[maeter]], [[lieter]]) sjtamme oet dizzen tied.
Tekslien 19:
Ouch 't [[Keuninklik Instituut van de Weitesjappe]], de [[Keuninklike Bibliotheek]] en de [[Nationaal Kuns-Galerie]] ('t later [[Rieksmuseum]]) woorte in daen tied opgeriech.
<br>
Napoleon maakde 'n wèt dat [[wien]] allein nog mer in Frankriek gemaak moch were. 't Gevolg waor, dat hie de droeveteelt opheel te besjtoon. Pas op 't ing van de 20e ièw ies me hie wir mèt de [[wiengood|wienboew]] begoes.
In januari 1814 woorte de Franse verdreve. De [[vesting]]e Mestreech en [[Venlo]] ginge euver nao keuning [[Willem l]]. De Maassjtreek kaom bie de [[Nederland]]e, dat doe oet 't hudige Belsj en Nederland besjtóng.
| |||