Dialekte in noordelek Nederlands Limburg

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Noord-Limburgs is, geografisch gedefinieerd, de saomenvattende naom veur de in 't noorde vaan Nederlands Limburg gesproke dialekte, die taolkundeg gooddeils of gans oonder 't Kleverlands valle. Ze vertuine evels nog väöl zuidoesteleke kinmerke, die ze tot typische euverganksdialekte make. Dao is ook een taolkundege invölling vaan dit begrip meugelek: in dat geval sleit "Noord-Limburgs" op de dialekten vaan Venlo en umgeving.

Boe me de grens moot trèkke tösse Limburgs en Braobants, mèt ander wäörd boe 't Noord-Limburgs begint, is neet gans dudelek. 't Taollandsjap roond Venroj, Venlo en Wieërt is hendeg complex, en allewel tot op sommege plaotse de isoglosses reejlik gliek loupe wejjere ze op ander punte weer oeterein. Tösse 't Venrojs, e dudelek Braobants dialek, en 't Tegels, e dudelek Limburgs dialek, vint me (oonder mie) de volgende versjèlle:

	ich/ik	mich/mij	doe/gij	twietoenegheid	real. Agerm. hûs	real. Mnl. oe	umlaut
Tegels	ich	mich	doe	jao	hoes	oeë	jao
Venloos	ik	mich	doe	jao	hoes	oeë	jao
Zaerems	ik	mich	dich	jao	hoes	oeë	jao
Haorsters	ik	meej	geej	jao	hoes	oeë	jao
Amerikaans	ik	meej	geej	nein	hoes	oeë	jao
Venrods	ik	mi'j	gi'j	nein	huus	oeë	jao
Genneps	ik	mi'j	gi'j	nein	huus	oo	jao
Nimweegs	ik	mien	gij~jij	nein	huus	oo	jao
Oos-Braobants	ik	mij	gij	nein	huis	oo	jao
Wes-Braobants	ik	mij	gij	nein	uis	oo	nein

De versjèlle mèt 't Limburgs zien groeter in aontal es de euvereinkómste. Wat 't Noord-Limburgs mèt 't Limburgs nog deilt is 't väöl veurkoume vaan umlautsvörm, neet allein in verkleinwäörd en sterke verbe, meh ouch nog in miervoude. Allewel tot de meiste Noord-Limburgse dialekte, wie oet de tabel bliek, gein toentaole zien, höbbe ze wel inkel sleip- en stoettoene, meh die weure neet beteikenisoondersjeiend gebruuk.

Oonderzeuk heet oetgeweze tot de dörper roontelum Venlo lankzaamaon verlimburgse, dewijl me door d'n drök vaan 't Nederlands zjus 't umgekierde zouw verwachte. Zow is de vörm mich de afgelope iew nao 't noorde opgesjove te koste vaan meej.