Kreef (sjtarrebild)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Kieërt va 't sjtarrebild kreef.

De noam Kreef (Letien: Cancer, afk.: Cnc, astronomisch teëke: ♋) verwieës noa e sjtarrebild. 't Is te vingke i de noardelige himmelkópel i de klimmink 7u53m en 9u19m en tusje de declinaasj +7º en +33º en 't is opgenoame i 't dierereem, doa 't i de ecliptik 'n boag besjtrieëk va 90° bies 120° vuurbei 't vreugjoarspunt. 't Sjtarrebild is normaal neet opvallenk, meh i de maand mieërt is 't 't bes te zeë vanaaf 21:00 i d'r avend.

De ópboew en ligking va 't sjtarebild

I aafneëminke halderheed, besjteet kreef oet de nieëgsjte sjtarre:

• Altarf (β, beta Cancri)
• Asellus Australis (δ, delta Cancri)
• Acubens (α, alpha Cancri)
• Asellus Borealis (γ, gamma Cancri)
• Tegmine (ζ, zeta Cancri)

De kreef kinmark zich durch 't typisch umgekeërde ypsilon-vörm (y). Heibei ligke de sjtarre Altharf en Acubens aa d'r óngerkank en de Asellus Borealis en Tegmine aa d'r boavekank, dewiel Asellus Australis de sjakel vörm mit de drei zietakke. I dit sjtarebild bevinke zich boavedeen nag de sjtarrehoper Praesepe (M44) en M67.

Ligking tusje anger sjtarebilder

Aagrénzende sjtarebilder (i wieëzerzin gerangjik):

• Lynx
• Twillinge (Gemini)
• Klingen Hónk (Canis Minor)
• Watersjlaank (Hydra)
• Lieëw (Leo)
• Klinge Lieëw (Leo Minor) (raak zich aa één punt)

Gesjichde

De kreef weëd 3000 v. Chr. i de Eëgyptische astrologie vuur 't ieësj vermild as e sjildkróddel. De kreef die v'r noe kanne, is gebaseërd op e Greeks mythologisch verhaal uëver e Hydrant, een watermónster die de mythische figuur Hercules zów besjtrieëde. Hera, de vrów va óppergod Zeus, hat gezjwoare Hercules te doeëde, oeë-noa zie de kreef sjtuurde noa Hercules um in zien tene te kniepe mit de sjieëre. Hercules vertrapde doaróp de kreef, oeë-noa 't gesjtórve is. I reaksie hei-óp plaatsjde Hera de kreef i de kosmos óm höar eerbied te tuine.

Kreef as sjtarrebild i 't dierereem (♋)

De moan (luna) as heësjer va de kreef - Hans Sebald Beham, 1539

I de astrologie is kreef óch ópgenoame i 't dierereem as veerde teëke. Dat beteëkent dat lüj, die geboare zint i de periode va de kreef, zoeë tusje 22 juni en 22 juli, i de astrologie 't teëke kreef mit zich droage. Dit sjtarrebild weëd geassocierd mit 't illement water en de vrówelige, negatieve teëkens. De traditioneel heësjer is de himmelichaam de moan. Vólges de Griekse astronoom, wiskóndige en geograaf Claudius Ptolemaeus, weëd 't 1e decanaat (0-10°) beheësj durch Venus, de 2e durch Mercurius (10-20°) en de 3e durch de moan (20-30°). Dit kump uëvereen mit de persuënligsjètse i de zoeëgeneumde popastrologie, dös de populeërdere variant va astrologie die me vingk i tiedsjrifte en kraante beivuurbild. Grófwag gezeë weëd de kreef i de nieëgsjte kirnwöad umsjreëve:

Introvert, geveulig/ emotioneel, vaashawwend, inventief, loyaal, intuïtief, conservatief, leefdevól, depe geveulens, sjuutsenk, alert, doelbewös, romantisch, fantasieriek, gerich óp familie, zeëkerheed, hoezelig, óntvaankelig, trów, warm, sympathisch, patriottisch/ chauvinistisch, zórgzaam, eerlig, net, sjpaarzaam.

Zoeëwie dit vuur alle sjtarrebilder oet 't dierereem gild, zówwe dees kirnwöad neet 't zjwieër ópgevat mótte weëde. Walke persuënlige trèkke zich manifestere, is sjtark aafhankelig va de sjtang va ieëmes mit 't sjtarrebild kreef teëngeuëver e himmellichaam en in kombenaasj mit e anger sjtarrebilder, waat oetgdrök weëd mit: hoes (nl.: huis). 't Perbleem mit popastrologie is dat dees extra infermaasj neet mitgenómme weëd i e persuënligsheedsjèts va inne individueel kreef. De ascendant (teëngepool) va kreef is sjteenbók. I de synastrie, de tak va de astrologie die zich beëzighaud mit analyses va horoscope va partners i inne relatie, zint sjorpioen, visse, moag en sjtier compatibel, dös waarsjienlig passenk um miteen inne relatie aa te goa.

Boavedeen is 't verbank tusje kreef en moan, venus en mercurius te vinke i de algemeen persuënligheedstrèkke va de kreef, doa de moan va auwshar geassocieerd weëd mit intuïviteet (oeë-ónger paranormale vermoages), introversie en romantiek, dewiel venus, as planeet va de leefde, dös óch geassocieerd weëd mit romantiek, warme en depe geveulens en hoezeligheed. Aa d'r anger kank sjteet mercurius vuur alertheed, patriottisme, sjpaarzaamheed en conservatieve trèkke.

Referenties

Nederlangs, Pruusj en Ingelsj Wikipedia uëver; Nederlangssjproakig pazjina uëver 't sjtarrebild kreef;