Kloes (weuning)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Kloes (weuning) ies 'n gebuuwke, dat örges, wied van de bewoonde waereld sjteit en woa -in 'ne kloezenaer woont. Zoane kloezenaer ies 'ne miensj, dae truukgetrokke wilt leve mèt de bedoeling ziech aan God euver te geve, door te vaste, te bae en te wake. Zoan kloes weurt ouch waal hermitage geneump, nao 't Latiense woord eremita of 't Griekse woord erèmia dat einzaamheid beteikent. 't Versjiensel deit ziech binne 't Christendom veur vanaaf de 4e ièw. In de 10e ièw begint in Frankriek en Italië 'n vörm van aafzóndering, woa bie de hièremiete (zoa weure kloezenaersj ouch waal geneump) ziech neet al te wied van de bewoonde waereld vestige. Zie goon dan praeke in de plaats en bedele dao veur hun levesónderhoud.
Woa sjtoon hermitages
bewirk
- Op de Sjaatsberg bie Walem en Oud-Valkeberg sjteit 'n kloes miedde in 'ne bösj. Zie dateert van de 17e ièw en ies dao in opdrach van de hièr van kesjtièl Sjaloen geboewd. 't Gebuuwke ies van mergel. Tot 1930 ies de kloes bewoond gewaes.
- In Oud-Gelaen sjteit de Sint Janskloes, geboewd in 1699.'t Jaortal sjteit te leze op moerankersj in de veurgevel. 't Gebuuwke, mèt sjteine teurentsje, ies opgetrokke in baksjtein mèt sjpeklaoge. Tot 1912 wone d'r hièremiete.
- In Moresnet, baevaartsoord Eikske