Groeaten ottersjaermoes
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De groeaten ottersjaermoes (Letien: Potamogale velox) is 'n saort aan zougdere vanne tenrekfemielje, die lid is vanne óngerfemielje vanne ottersjaermuus. De bieëster zeen semiaquatische vleisaetendje tenreks. Ze kómme veur in 't houfraengerwaad van centraal Afrika van Nigerië toet Zambië mit e paar aan geïsoleerdje populaasjes in Kenië en Oeganda. Ze laeven in baeke, zómpgebiede en lankzem-struimendje grótter revere. Ze zeen monotupisch in 't geslech Potamogale.
In taengestèlling toet waatdet de naam zaet zeen groeate ottersjaermuus gein echte sjaermuus (Soricidae), meh tenreks (Tenrecidae). Häöre naam verwies nao häör geliekenis mit otters door 't plat gezich enne stief snorhaor enne oppervlekkige geliekenis van tenreks mit echte sjaermuus. Ze zeen nechtelik vleisaeters die zich veuje mit aquatische bieësjkes.
De groeaten ottersjaermuus liek, wie gezag, oppervlekkig op 'nen otter. Ze haet 'ne lange, platte stert, dae wuuertj gebroek veur van links nao rechs mit te zwumme, wie vèsse doon. Ze haet 'n snoet die is bedèk mit stuuppelhäörkes en platte, besjurmdje naasgater. De vach is zaach en toe, meh zieje-echtig oppe stert.
't Bieës haet klein ougen en zichbaar oeare. De vach besteit oet 'ne toewen óngerjas en roew oetstaekendje haore. De vach is duusterbroen oppe rögk en witsig of gaeltsig oppe boek. De stert is bedèk mit kórte, zieje-echtige vach en is ane kantj platgedrök óm 't zwumme te vergemekkelike mit horizontaal golve, wie vèssen en krókkedille. De bein zeen kórt en óngegordj en waere neet gebroek bie 't zwumme. De bakveut höbbe hoedflappen ane binnekantj zodet ze kómpak biejein kónne waere gehaje tiejes 't zwumme. d'n Twieëdjen en derdjen tieën zeen aaneingegreudj inne bakveur.
Groeate ottersjaermuus waoge van 300 g toet 950 g; de kop-lieflingdje is 290 mm toet 350 mm, en mitte stert 535 mm toet 640 mm biejein. Ze boewen èster van druueg blajer en zeen solitair.