Graofsjap Häör

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Häörs, es te dit dialek sjpriks.

't Graofsjap Häör waor 'n feodaol staot die in de late middeliewe en de vreugmodernen tied e klei deil vaan Nederlands Limbörg besloog. De graove hele hun residentie in kestieël Häör, in 't dörp mèt dezelfde naom.

Historie

Häör begós es hierlekheid vaan 't graofsjap Loen en weurt in 1243 veur 't iers geneump. De hiere hele residentie op d'n Ajebörg (Aldenborgh), die stoont in wat noe de wiek Biest in Wieërt is. Al vreug kraoge de hiere vaan Häör ouch bezittinge in 't Wiertland, die evels in Gelre laoge en neet tot de hierlekheid Häör woorte gerekend. In 1366 kaom Loeën, en daomèt Häör, oonder 't prinsbisdóm Luik te valle.

In 1450 kaom Häör staotkundeg los vaan Loeën en woort 't e graofsjap. D'n ierste graof, Jacob I, besloot toen e nui kestiel te bouwe, de Nujebörg (Nijenborgh). Zoewel d'n awwe es de nuie börg zien väöl later in de Spaonse Successieoorlog verweus gewore. De lèste graof vaan Häör, Filips van Montmorency, woort op 5 juni 1568 same mèt de graof vaan Egmond op de merret vaan Breusel oonthoof, wat 't begin vaan d'n Tachtegjaoregen Oorlog inluide. Doortot de manneleke lijn vaan 't graofsjap noe waor oetgestorve, kaom 't in personeel unie mèt 't prinsbisdóm Luik. 't Stäötsje heel evels al deen tied zien eige Staote en waor daomèt otonoom. In 1795 woort 't door Fraankriek geannexeerd en touwgeveug aon 't departemint vaan de Oondermaos.

Umvaank

't Graofsjap Häör bestoont oet de volgende dörper: