Frygische mutsj
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Frygische mutsj is 'n zach, kegelvurmig hoofdèksel oeëvan d'r top nao vör wiest en wer nao oonder vèlt.
In de mythologie waoërt dis mutsj gedrage dör de amazones. Amazones werre op vaze aafgebeeld mèt 'n frygische mutsj.
- De mutsj waor 'n kenmaerk van de bevolking van Frygië in Klèè-Azië. Volges de legende waoërt de mutsj 't ursjte gedrage dör kunning Midas um z'n aezels-oeëre, die e es sjtraof vör z'n domhèèd van de Gode how kraege, te verberge.
- Later waor de mutsj kenmerkend vör de Perze en de Thraciërs. Mithras, 'ne God oet 't Perzische Zoroastrisme mae och oet 't Romeins Mithraïsme, droog e-zoe 'n mutsj. Op aow aafbeeldinge werre de Driej Kunninge oet 't ooste mit 'n frygische mutsj aafgebeeld wat deed vermoede dat ze oet Perzië aafkomstèg waore
- De Grieke zoge de mutsj es typisch get vör barbare. Och de Macedoniërs nome de mutsj uvver van de Thraciërs en droge die bie hun vaeldtochte oonder Alexander de Groete nao Bactië.
- De frygische mutsj waoërd bie de Romeine gedrage dör vriegelaote sjlave en hun naokaomelinge. Dit gebruuk liegkt an d'r oorsjprong van 't symbool dat dis mutsj is waoëre: n.l. 't symbool van de vriehèèd.
- In de Middelieëwe droge de Noormanne, de Byzantijne, de Sakse en de Angelsakse, mae och de Napolitaanse koopluuj de mutsj.
- De frygische mutsj keumt ooch vör in aafbeeldinge van d'r Hollandse tuin (aodste aafbeelding sjtamt oet 1580), symbool vör de Hóllendsje gesjlaoëtenheed en vaderlandsleefde.[1]
Moderne tied
bewirk
- In modern tieje waoërt de mutsj gedrage dör de Jacobijnen. Och tiedens d'r Amerikaanse oonafhankelekhèèdkrèèg en de Fraanse Revolutie goold de mutsj es vriehèèdsymbool. 't Nationaal vriehèèdsymbool va Fraankriek, Marianne, wert aafgebeeld mit 'n frygische mutsj. Marianne is 'n samevoging van de name Maria en Anna. In 't blazoen va Argentinië en versjèjje aander Zuid-Amerikaanse leng, vindt me de frygische mutsj ooch truuk.
Tied van allewiel
bewirkHuutsedaag is de frygische mutsj bekind van de Sjmurfe va Peyo en in Duutsjlaand van de Mainzelmännchen mae ooch d'r sjteek van d'r raod van 11 geet ruuk óp dit symbool va de vrieheed.