Fietsj
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Fiets(j), draodaezel of vaarraad is e veurtuug veur eine of mieë personen en wuuertj veurtgedreve mit behölp van spierkrach. Meistes besteitj de fietsj oet twieë rajer, e fraem, 'ne zaal, e stuur, 'n kitting en 'nen traejas mit pendale.
Gesjiechte
bewirk't Wersjienlik ieëste óntwirp van 'ne fietsj woort geteikendj door Leonardo da Vinci. Hae dach al aan 'n aandrieving middels 'n kitting en pendale. De ieëste echte fietsje wore groeatendeils vervaerdig oet hout wodoor die vrie snel broke. Ze bestingen oet e fraem, houtere rajer mit 'n iezere velg, 'nen hieël primitieve zaal en e stuur, döks 'n horizontaal staaf die neet kós drejje, meh gewuuen deendje veur op te stäöne. Dees wore de zoeageneumdje loupfietsje.
Hie-op volgdje 'nen hieël opvallendje fietsj mit ei groeat en ei klein raad, wobie de pendele rechstreeks op 't raad woorte bevestig. E vesjil van gruuedje vanne rajer hólp veur flotter te kónne traej. Ómdet me zich op deze fietsj döks hoger es 'ne maeter vanne gróndj beving, begós hie ouch 't intraeje vanne remme. Naodet de ieëste metale fraems oppe mert komen enne consument dao-in geïnterseerdj raakdje, begóste de vernujiginge zich op te stapele veur 't gemek te vergroeate.
Óngerdeile
bewirk'ne Moderne fietsj besjik meistes ouch versnellinge, 'nen dynamo mit biehuuerendje leechter, leech en reflectore, specifieke terreinbenj, 'ne fietsjcomputer, e spatbord en e pumpke, e fietsjeslaot en 'ne släötel, de baggaasjdrager, veurvork, zaal, fraem, traejers, kitting en kittingkas, binnen- en boetebandj en 't raad, det oete velg enne spake besteitj.
