Felix Rutten
- Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Zittesj, es te dit dialek sjpriks.
Felix Rutten waor 'ne sjriever en diechter, in 't Nederlands en in 't Zitterts. Hae woort gebore op 13 juli 1882 in Zittert en sjtorf op 22 december 1971 in Roame, op dezelfde daag es ziene vrund en sjriever Godfried Bomans.
Biografie
bewirkRutten sjtudeerde Germaanse filologie aan de doe nog Franstalige universiteit in Leuve (Belsj) en promoveerde in 1909 in Luuk op 'n proofsjrief euver Joost van den Vondel.
Vanaaf 1910 maakde hae reize door Europa en Noord-Afrika en deeg daovan versjlaag in literair reisbeuk. Tösje 1914 en 1929 verbleef 'r in Nederland. Van 1919 tot 1929 waor hae getrouwd mèt Marie Koenen, ouch 'n sjriefster, woamet hae in Gäöl op de Sjieversberg bie 't Sjtómmeveldsje woonde. Nao de sjeiing vertrók hae nao Roame. Es Limburgse Romein woort hae bekènd en veur zien promotie veur de sjtad kreeg hae in 1957 de medaille van verdeenste van de Ièwige sjtad.
De meiste verhaole en gediechte in 't Zitterts sjreef 'r vanaaf zien 70e verjäördaag. Bie ziene 80e verjäördaag woort 'r ièrebörger van de sjtad Zittert.
Es diechter ies 'r 'ne naovolger van de Tachtigersj.
Werk
bewirkHae publiceerde poëzie en proza in Veldeke, Dietsche Warande en Belfort, De Beweging, Gemeenschap, De Groene Linde, De Gids, Roeping, Onze Eeuw, De Beiaard, De Aarde en haar Volken, Orpheus, Eigen Haard, Den Gulden Winckel, Ons Eigen Tijdschrift, Vlaamsche Arbeid, Mededeelingen Nederlands Historisch Instituut Rome en Limburgs Dagblad 1955-1958. Daonaeve waar hae ein van de redakteure van 't tiedsjrif Nedermaas.
- Eerste verzen (1905)
- Ons Eigen Land: Van de zuidelijke zandvlakten en heuvelrijen (1908)
- Goede Vrijdag (1914)
- Onder den rook der mijn (1914)
- Limburgsche sagen (1916)
- Hagar (1917)
- Levenswijding (1917)
- Sinte-Franciscus-Gebarenspel (1917)
- Eva's droom (1917)
- De rabbijn van Selcha (1917)
- Beatrijs (1918)
- Ons mooie Nederland: Limburg (1918)
- Jessonda (1920)
- Jong Leven Verzen (1920), saame gesjreeve mit Maria Koenen
- Sonnetten (1921)
- De verzonken tuin (1923)
- Spanje (1924)
- Brugge (1925)
- Bijbelsch Leesboek (1926), saame gesjreeve mit Huib Luns
- Polen, een herboren land (1931)
- Geschiedenis van Asselt (z.j.), saame gesjreeve mit G. Krekelberg en Pinckers
- Joegoslavië (1937)
- Confiteor (1938)
- Alexander Manzoni (1939)
- Iwan (1955)
- Toskane, druivenland (1962)
- Terugblik 1880-1930 (2003)
Dialek:
- Alaaf Zitterd, Leidjes in Oos Plat (1956)
- Dialektverzen "Registro" (1957)
- Daags veur Krismes (1957)
- Limburg Zingt Liederen in Sittards Dialekt (1957)
- Novellen Sittards dialect (1958)
- t Geheim van de gröb Veldeke-serie (1962)
- Doe bleefs in mich, bloomlezing oet zien dialekwerk (1982)
- Oet awd Zitterd (1993)
Sjtäölke
bewirkMichel en zien "femme".
Zie waar wirkelik, dat moos gezag zeen, ein sjoon vrouw. Mit heure man, dae vööl geldj verdeind haw nao den oorlog van '70, woonde ze in ein deftig hoes op de bètste sjtandj van et aristokrate-sjtedje Remunj. Es me mer geldj haet! En ze hawwen et noe eimaol. Wie me de wit-marmere gank bènnekoum, keek me taenge e'laevesgroot beeld, op sokkel, van irges eine Mercurius, ein copie oet gips; en oppen euverluip van den trap, belag met roë luiper, taengen ein dito Flora. Baove, oppe verdeiping, waar de waat-ze-nuimde blawwe salon, mit aansjtotende meziekkamer, wo de piano sjtong: dat heisjde auch de balkonkamer. Mer de eigelike deftigheid waar onger, de grote zaal, mit pluche portière es me binnekoum en vaste karpet, mit sjwaor floere gerdiene veur de vinstere, sofa mit geborduurde antimakassars, wo gouddraod doorhaer leip, en besjilderde kösses in vööl kleure, zaedelaere gans mit satien bekleid, zogenaamde "crapaux", en "pouffes" mit lang fraanjele derlangs. Hie waar alles zie en pluusj en chenille. Gein taofel in de midde, mer loeter klein töfelkes hie en dao, bekend es "mimi's"...
Zuug ouch
bewirk