Donatus van Münstereifel
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Dit artikel neet te verwarre mèt de Heilige Donatianus van Reims, de Heilige Donatus van Besançon of de Heilige Donatus van Arezzo.
Sint Donatus van Münstereifel (Roame, róndj 140 nao Chr. – veur 180 nao Chr.) waas eine Romeinse soldaot dae zich later bekieërde tot 't christendóm en sjtórf es martelaer en heilige, eine.
Donatus beheuërt tot de zoagenaamde catacombeheilige, van wae in historisch opzich niks bekènd is mèr euver wae diverse legende besjtaon. Volges ein legende beheuërde hae tot 't Legio fulminatrix ('t Bliksemlegioen). Óm die raeje wirt Donatus aafgebeeld mèt eine pielebunjel, besjtaonde oet bliksemsjichte, in de handj.
Hae wirt vereërd in 't Rienlandj en de Leëg Lènj (biejveurbeeld in Altforst), es besjermer taenge ónwaer en blikseminsjlaag.
Ziene feësdaag vilt op 30 juni.
Legende
bewirkTiedes ein ernstige ziekte van zien vader Faustus zouw zien moder Flaminia zich tot de heilige Gervasius in Milaan höbbe gewènd veur hölp. Gervasius belaofde häör de genaezing van häöre man en de gebaorte van eine zoon. Faustus woort inderdaad gezóndj, en Flaminia brach eine zoon ter waereld, dae ze Donatus (de gesjónkene) neumde. Hae woort door zien moder, die christen waas gewore, in 't geluif groat gebrach.
Op 17-jaorige laeftied woort Donatus soldaot. Es legeraanveurder van 't 12e legioen woort hae róndj 166 nao Chr. ingezat tiedes de sjtried taenge invalle door de Germaanse Markomanne aan de Donau. Biej ein hopeloos ómsingeling en oetgeput door doosj bèjde Donatus en de anger christelike soldaote van 't Remeinse legioen óm raenge. Toen barsjde d'r ein zjwaor ónwaer los en de sjtroamende raenge zörgde veur ein verfrisjing veur miensj en deer. Baovendeen verwoesde de bliksems 't kamp van de Markomanne. Danig ónger de eindrök van dit wónjer, belaofde Donatus plechtig aan God óm zien wiejer laeve allein nog mèr aan Häöm te wieje. Keizer Marc Aurelius beneumde häöm tot ziene opperliefwach. Toen Donatus aevel ein huwelik mèt Alexandra, de nich van de keizer, weigerde, leijde dit tot zien doadvónnis "waeges minachting van de gode". Flaminia, de moder der martelare, begroof häöm in de catacombe van de heilige Agnes in Roame.
De gebeurtenisse tiedes de Markomanneaorlog róndj 't zoageneumde raengewónjer zint historisch óngerboewd. De christene make aansjpraak op 't wónjer names hunne God. De volgende gebeurtenisse, zoa-es b.v. 't geplande huwelik mèt de nich van de keizer, beheuëre aevel oetsjloetend tot de heiligelegende.
In 1646 woort 't graaf op bevel van Paus Innozenz X. geäöpend en de relikwieje aan de Jezuïetekirk in Münstereifel gesjónke. Op 30 juni 1652 zouwe de relikwieje van Euskirchen nao Münstereifel waere euvergebrach. De Jezuïetepater Heerde laos 's mörges de heilige mès in de Martinuskirk in Euskirchen. Tiedes de sjlotzaegening sjloog de bliksem in. 't Altaar en de pater sjtónge in de vlamme. De pater reep de hölp in van de heilige Donatus. De vreësjelike piene van de verbrènjing lete nao en de pater koosj de relikwieje, die al óngerwaeg nao Münstereifel ware, achternao reize. Dit wónjer leijde de groate vereëring van de heilige Donatus in. Dae daag góldj vanaaf doe es de gedènk- en vereëringdaag (30. Juni).
Donatus wirt dèks es Remeinse soldaot mèt palm, bliksem, graanbunjel of wiensjtèk aafgebeeld. Hae gèldj in de Eifel regio, Kölle en Nederoastenriek es lid van de Legio XII Fulminata en es besjermheilige taenge ónwaer, bliksem, hagel en brandj. Väöl sjöttersvereiniginge zint nao háöm verneump.
Kirke en kapelle (keus)
bewirk- Kirk in Nut
- De kirk van St. Donatus in de gelieknamige plaatsj in Karinthië, Oastenrijk
- Kirk van Sint Donatus in Zadar, Kroatië
- De Jezuïetekirk in Bad Münstereifel
- Amberg, Aschach (Bisdom Regensburg)
- Brand (Aoke)
- Gronig
- Wawern (Eifel)
- Arsdorf (Luxemburg)
- Wormeldange/Wormeldingen (Luxemburg)
- Beidweiler (Luxemburg)
- Kapel in Hushoven (Wieërt)
Relikwieje in:
- Bad Münstereifel, Jezuïetekirk
- Euskirchen, St. Martin
- Weywertz/Belsj, St. Michael
- Luxemburg, Abdiekirk Neumünster
Literatur
bewirk- Feldmann, Achim: "Donnerkeil, Feuer, und ein entsetzlicher Hagel...". Der heilige Donatus von Münstereifel. In: Brand Heimatkundliche Blätter 13, 2002, S. 56-91
- Moll, Hubert: Von Rom nach Münstereifel. Die Verehrung des Katakombenheiligen Donatus. In: Jahrbuch des Kreises Euskirchen 1992, S. 14-19
- Plück, Beate: Der Kult des Katakombenheiligen Donatus von Münstereifel. In: Jahrbuch für Volkskunde N.F. 4, 1981, S. 112-126
- Schüller, Andreas: Donatus als rheinischer Gewitter- und Feuerpatron. In: Pastor Bonus 39, 1928, S. 435-446
Plaatsje
bewirk- Sankt Donat in Karinthië, Oasteriek.
- St. Donatus, Iowa/USA (Gesjtich door Luxemburgse Emigrante)