Dunnen derm
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
1. sjloekderm; 2. maag; 3. dunnen derm; 4. wormvörmig aanhengsel; 5. blinjen derm; 6. kartelderm; 7. endelderm; 8. anus.
d'n Dunnen derm of 't intestinum tenue is 'n óngerdeil van 't mienselik sjpiesvertaeringssjtèlsel det tösse de maag en d'n dieken derm ligk. d'n Dunnen derm is 't langste deil van 't sjpiesvertaeringssjtèlsel. De meiste (zoug)dere höbbe ouch 'nen dunnen derm.
d'n Dunnen derm is kónstant in bewaeging óm d'n inhaud op en aaf te perse en zo aete fien te make. Dit gebeurt mit behölp van de lingdje- en krinksjpiere die zich in de wandj van d'n dunnen derm bevinje. Via väöl bloodvater gaon broekbaar voedingssjtoffe 't blood in.
d'n Dunnen derm is zón 5 à 6 maeter lank en haolt de wichtigste voedingssjtoffe oet 't aete.
Functies
bewirkd'n Dunnen derm vervölt meerder functies:
- vertaere van aete;
- absorbere van sjplitsingsprodukte, water en vitamines;
- verdeidiging middels antilichame;
- doorveure van nutriënte (voedingssjtoffe);
- productie van neuro-endocrien peptide.
Opboew
bewirkd'n Dunnen derm besteit oet drie deiler:
- d'n twellefvingerigen derm of duodenum, zoget 12 doembrèdjes lank (0,25 m), wovan de wichtigste functie 't neutralisere van de pH is;
- de neuchteren derm of jejunum (zoget 2,5 m lank);
- de krónkelderm of ileum (zoget 3,5 m lank).