Baever
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De baever of d'n Europese baever (Letien: Castor fiber) is 't grótste knaagbieës det veurkump in Europa. 't Bieës is in Nederlandj en op 't Belsj ieëre oetgestorve gewaes door euverbejaging ómwilles van zien vach enne sjaaj die d'r maakdje. Allewiel haet me 't bieës op mieëder plaatse herintroduceerdj, worónger in 't Maasdaal van Limbörg, en inne Biesbosch. De baever kump veur in waterrieke gebiede wo ouch väöl buim staon. Inne baeke maak de baever dammen aan mitte stamme vanne buim die d'r haet aafgeknaag. De maere die zoea óntstaon vörmen 'n vergruueting van zie foerageergebied. 'ne Baever ètj veurnamelik jóng sjeute van waterplantje, graas en anger kroed. Ouch ètj hae de deiler van buim, wie de bark, de blajer, de wreut enne tek. Baevers laeven in femieljes van zoea vief toet zès bieëster en hajen heim in häöre börch. Zie haje geine wintjerslaop.
d'n Europese baever haet 'ne breie, gesjöbdje, horizontaal-aafgeplatdje stert. De puuet zeen tieëmelik kort. De achterpuuet höbbe zwumvleze. De kop is stómp enne oearen en ouge zeen klein. De naas enne oeare kónne waeren aafgeslaote bie 't zwumme. Ouch zitj inne wang e deil weefsel det de móndj aafsluutj wen 't bieës ónger water knaag. De tenj blieven ummer doorgreuje.
Limbörg
bewirkDe baever is in 1992 op versjillige plaatsen in 't Nederlandjs-Limbörgs Maasdaal enne baekdale dao oetgezatj gewore. De ieëste bieëste haw me euvergebrach vanoeten Eifel. In 2002 talj me tieën baevers hie. Saerden haet de populaasje zich oetgebrèdj mitte zelvendje snelheid es de populaasje oppe Ardenne. Doordet de bieëster meis mitte waterhoeshajing en bieje landjboew veur väöl euverlas begóste te zörge haet de pervinsje 'nen aanpak mótte make. Allewiel hèltj det veural 't ewegvange van baevers boeten häör aangegaeve laefgebied in, same mit baeverwaerendje maotregele. Meugelikerwies kónne zie ouch waeren aafgesjaote wen die inne toekóms neet mieër in te pirke zeen.
Gallerie
bewirk-
De baeverbörch.
-
'ne Baeverdam.
-
'ne Boum dae is aangevraete door 'ne baever.