Balatonmeer

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Breuker. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Balatonmeer is e meer in 't weste va Hongarieë. 't Is 't groeëtste meer en naeëve 't Neusiedler Meer aoch 't mieës betaekenende sjteppemeer va Midde-Europa. Dit zeutwatermeer haat 'n lankgerèkde vorm, gezamelik 79 kilometer lank en gemiddeld 7,8 kilometer breid. 't Oppervlak bedrieëgt op dit moment 594 km², daomit is 't 14 km² groeëter es 't Meer va Genève en 58 km² groeëter es 't Bodenmeer.

De Romeine neumde 't Balatonmeer "Pelso". D'r Hongaarse naam stamt van 't Sjlavisch woerd "blatna", wat vrie vertaald "zómpig brook" betaekent. In 't Duutsj waert 't meer aoch waal "Plattensee" geneumd.

Geografie

Doer 't Tihany-sjiereiland waert 't meer in 't oeëstelik dael uëver 'n korte lengde versjmaald en daodoer feitelik i twieë daele gesjplits. De gemiddelde deepde bedrieëgt 3,25 meter, de maximaal deepde 2,5 meter. Dees klein deepde zörgt d'rvuur dat 't meer naovenant vlot verwermt, in d'r zoeëmer sjtiegt d'r watertemperatuur pès 30 °C. D'r zuudkant van 't meer is plat, d'r noordkant waert doer de wiengaardes op de berg van d'r Badacsony en de Bakony-huëvele begrens.

't Meer is va oersjprunk 'n endoreïsch bekke, wat wilt zègke dat hie allaen water isjträömt en neet d'roet. De groeëtste revier wat hie oetmungt is de Zala. D'r aalèk van 't kanaal Sió nao de Donau zörgt huuj vuur de regeling van d'r watersjtand.

Toerisme

De sjtrande, genaeskrechtige bader en wermwaterbrónne rónd 't meer trèkke väöl toerisme aa. Nao de hoofsjtad Boedapes is 't Balatonmeer 't belangriekste toeristisch centrum va Hongarieë. Siófok aan d'r zuudkant is de groeëtste badplaatsj aan 't meer. Anger bekinde badplaatsje zint Balatonfüred mit zien koeëlzoerhawtende brónne en 't historisch sjtedje Keszthely mit kort daonaeëve 't kuuroord Hévíz.

Economische betaekenis höbbe wiejer d'r wienboew en de vösjerie.