Èlfde iew
tiende iew - èlfde iew - twelfde iew
De èlfde iew waor 'n iew in de christeleke jaortèlling. In Europa is dit 't begin vaan de hoeg middeliewe. Oos- en Wes-Europa rake gesjeie door e kèrkelek sjisma wat 'n politieke aard heet. In d'n islamitische wereld dringe Turkse voorstedomme door, te koste vaan 't Byzantijns Riek en Arabische rieke. Naotot christeleke pelgrims neet mie nao Jeruzalem mage, weurt opgerope tot d'n Ierste Kruustoch, dee deepgaonde gevolge zal höbbe. In China is dit 'nen tied vaan verval en börgeroorlog.
Groete gebäörtenisse
bewirk- 1007: Ah Mekat Tutul Xiu riech de Boond vaan Mayapan op, 'n confidderatie vaan Maya-stadsstaote in Yucatán.
- 1011: Mèt Abu Ali ibn Muhammad krijg de Ghoridedynastie zienen iersten islamitische keuning.
- 1016: Mèt de kroening vaan Knoet de Groete heerse de Dene veur 't iers euver gans Ingeland.
- 1018: Slaag bij Vlaardingen: De graof vaan Holland versleit e keizerlek leger wat 'm hej mote dwinge geinen tol mie te lufte.
- 1030: 't Indisch Cholariek bereik ziene groetsten umvaank.
- 1031: 't Kalifaot vaan Córdoba vèlt in diverse klein stäötsjes oeterein.
- 1035: Stiechting vaan 't keuninkriek Aragon, voortgekoume oet deiling vaan Navarra.
- 1037: Stiechting vaan 't keuninkriek Castilië, voortgekoume oet León.
- 1037: Stiechting vaan 't Seldzjoekeriek, e door Turke geleid riek wat oetindelek gans Perzië, Mesopotamië en groete deile vaan Anatolië zal umvatte.
- 1055: De Seldzjoeke lieve Baghdad in.
- 1062: Mèt de vereuvering vaan Shiraz indeg de Boejiededynastie en kump gans Perzië oonder Seldzjoeks bewind.
- 1066: Wöllem de Vereuvereer weurt keuning vaan Ingeland nao de slaag bij Hastings.
- 1070: 't Graofsjap Portugal weurt korten tied ingelief bij León.
- 1077: De Seldzjoekse Turke stiechte 't Sultanaot vaan Roem op recent vereuverd Byzantijns gebeed.
- 1096: Hernuide stiechting vaan 't graofsjap Portugal, daan nog es vazal vaan Galicië.
- 1096-1099: Ierste Kruustoch
- 1097: Belag vaan Nicaea. 't Byzantijns Riek wint weer get land trök.
- 1099: Kruusveerders pakke Jeruzalem, stiechting Keuninkriek Jeruzalem mèt Godfried vaan Bouillon es rezjènt (zoonder keuningstitel).
Religie
bewirk- 1054: Oosters-Westers sjisma
Wetensjap en filosofie
bewirk- 1006: 'ne Zier heldere supernova weurt gezeen in Europa, d'n islamitische wereld en Oos-Azië
- ca. 1026: Guido vaan Arezzo sjrijf de Micrologus, boe-in heer es ierste de notebalk in de mezieknotatie gebruuk en de solmisatie inveurt.
- 1054: In China weurt 'ne supernova gezeen. 't Restant vaan dee staar steit allewijl bekind es de Krabnevel.
Kuns
bewirk- 1098: Bij de bouw vaan de Abdij vaan Lessay weure veur 't iers e rubgewelf gebouwd. Dees vinding zal later de gotiek meugelek make.
Persoenelekhede
bewirkSjrievers
bewirkVoorste
bewirk- Ah Mekat Tutul Xiu
- Dirk III vaan Holland
- Godfried vaan Bouillon
- Filips I vaan Fraankriek
- Hendrik I vaan Fraankriek
- Knoet de Groete
- Keizer Renzong
- Robèr II vaan Fraankriek
- Toghrul I
- Wöllem de Vereuvereer
Wetensjappers en filosofe
bewirkJaore
bewirkJaore 1000 | 1001 | 1002 | 1003 | 1004 | 1005 | 1006 | 1007 | 1008 | 1009 | 1010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Jaore 1010 | 1011 | 1012 | 1013 | 1014 | 1015 | 1016 | 1017 | 1018 | 1019 | 1020 |
Jaore 1020 | 1021 | 1022 | 1023 | 1024 | 1025 | 1026 | 1027 | 1028 | 1029 | 1030 |
Jaore 1030 | 1031 | 1032 | 1033 | 1034 | 1035 | 1036 | 1037 | 1038 | 1039 | 1040 |
Jaore 1040 | 1041 | 1042 | 1043 | 1044 | 1045 | 1046 | 1047 | 1048 | 1049 | 1050 |
Jaore 1050 | 1051 | 1052 | 1053 | 1054 | 1055 | 1056 | 1057 | 1058 | 1059 | 1060 |
Jaore 1060 | 1061 | 1062 | 1063 | 1064 | 1065 | 1066 | 1067 | 1068 | 1069 | 1070 |
Jaore 1070 | 1071 | 1072 | 1073 | 1074 | 1075 | 1076 | 1077 | 1078 | 1079 | 1080 |
Jaore 1080 | 1081 | 1082 | 1083 | 1084 | 1085 | 1086 | 1087 | 1088 | 1089 | 1090 |
Jaore 1090 | 1091 | 1092 | 1093 | 1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100 |