Verdraag van Versailles
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Verdraag van Versailles of de Vraej van Versailles waas ei van de vief vraejesverdraag die nao d'n aafloup van d'n Ièrste Werreldkrieg tót standj kome in de Periese veurstej. 't Woort geteikendj op 28 juni 1919.
In dit verdraag woort Duutsjlandj verplich tót zwaor herstèlbetalinge, gebiedsaafstandj aan versjillige buurlenj (mit naam Frankriek, Belsj en Pole) en demilitarisatie van 't Rienlandj.
't Waas neet toegestange aan Duutsjlandj óm e leger of 'n lóchmach te bezitte. Slechs e paramilitair kórps van huègstes 100.000 sóldaote veur de grensbewaking waas toegestange. De marine moogdje gein sjeper grótter es 10.000 ton höbbe, wobie 'n oetzunjering woort gemaak veur inkel pre-Dreadnought type pantsersjeper. De ganse slaagvlaot (Hochseeflotte) mós waere euvergedrage aan de euverwinners.
Veural Frankriek hammerdje op hièl zwaor straofe. De Duutsje aafgevaerdigdje moogdje bie de bespraekinge neet aanwaezig zeen.
't Verdraag woort in Duutsjlandj, det zwaor leej ónger de financieel verplichtinge, algemeint opgevatj es e dictaot en woort later dankbaar gebroek veur 'ne nuje krieg mit te motivere.
In wirkelikheid haw Duutsjlandj tót ane begin van d'n Twièdje Werreldkrieg slechs 'n fraksje van de opgelagdje herstèlbetalinge gedaon.
Anger verdraeg
bewirkAnger verdraag of vraejes van Versailles zint:
- Ièrste Verdraag van Versailles (1756), op 1 mei, vestigdje 'n verdeidigendje ónziejigheid tösse Frankriek en Oasteriek;
- Twièdje Verdraag van Versailles (1757), op 1 mei, verangerdje 't ièrste in 'n oetdrökkelik bóndjgenoatsjap;
- Derdje Verdraag van Versailles (1758) herroop de euvereinkóms Belsj es apaarte staot euver te drage;
- Verdrag van Versailles (1768), womit Genua 't eilandj Corsica euverdroog aan Frankriek;
- Vraej van Versailles (1783), ówwel de Vraej van Paries (1783), die 't ènj van de vieënjigheje tösse de Frans-Spaanse Alliantie en Ingelandj en 't ènj van d'n Amerikaansen Ónaafhenkelikheidsoorlog mèndje.