Transsylvanië
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Transsylvanië of Zevebörge (Roemeens: Transilvania of Ardeal; Hongaars: Erdély; Duutsj: Siebenbürgen) is 'ne historische regio dae e groot deil van 't hujig noorde en wèste van Roemenië besjleit.
Transsylvanië waas langen tied óngerdeil van 't Keuninkriek Hongarieje en waas vanaaf de Sjlaag bie Mohács (1526) tot ane begin van de negenteende eew feitelik 't insigste deil van Hongarieje det zien autonomie had weite te behaje. Transsylvanië waas in daen tied namelik 'n autonoom deil van 't Ottomaans Riek en waas dus neet wie de res van Hongarieje bezatte door de Törke wie waal de Habsburgse Oosteriekers. Dees historische positie haet biegedrage aan e Transsylvaans bewöszeen det allewiel nag bie väöl Transylvaniërs 'n rol sjpeelt.
Nag altied laef in Transsylvanië 'n grote Hongaarse minderheid die örges tösse de 1,6 tot 2 miljoen luuj ligk. Óngeveer ein derdje van de Hongaarse minderheid vèlt ónger de apaarte etnische groep de Székely. Allewiel zeen de Hongare in de meerderheid in de distrikte Covasna en Harghita in de historische regio Szeklerland, de veurmaolige grenssjtreek van 't Hongaars Keuninkriek. Ouch in de res van Transsylvanië zeen grote gruup Hongaarse minderheje te vinje. E veurbeeld hievan is de zo-geneumde Transsylvanische Vlaakde. Daonaeve bevindj zich in Transsylvanië totte ènj van de twintjigste eew 'n grote minderheid Duutsjtalige, de Sakse: ein teende deil van de bevolking en in inkel zujelike provincies zelfs de meerderheid. Anges es de naam zów vermeuje zeen ze wersjienlik oorsjprunkelik aafkumstig oet Lotharinge, 't Rienlandj en veural oet de Moezelsjtreek, Vlaondere en Braobantj, en höbbe ze dus geine Saksische oorsjprónk.
Transsylvanië beteikent 't landj aan d'n angere kantj (trans-) van 't waad/de bós (silva). Gemènd waere de bósrieke Apuseniberg die de Grote Hongaarse Leegvlaakde sjeie van de Transsylvanische Vlaakde. De naam Zevebörge verwies vermeujelik nao de zeve door de Sakse gesjtichte sjtaej:
- Bistritz (Bistrița, Beszterce)
- Hermannstadt (Sibiu, Nagyszeben)
- Klausenburg (Cluj-Napoca, Kolozsvár)
- Kronstadt (Brașov, Brassó)
- Mediasch (Mediaș, Medgyes)
- Mühlbach (Sebeș, Szászsebes)
- Schäßburg (Sighișoara, Segesvár)
't Gebied det allewiel Transsylvanië weurt geneump kump neet gans euverein mit 't historisch Transsylvanië. Hujig Transsylvanië ómvat ouch deile van Maramureș, Crișana en 't Banaat.
De landjssjtreek is bekindj door de roman Dracula van Bram Stoker dae dit verhaol deils baseerde op de mythe róndj Vlad Țepeș, aafkumstig oet de buurt van Sighișoara.