Suezkenaal
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Suezkenaal (Arabisch: قناة السويس qanātu s-suways; Egyptisch Arabisch ʾanāt as-suwēs) is 'n 163 km laank kenaal in de landingde vaan Suez in Egypte. 't Verbint Port Said aon de Middellandse Zie en Suez aon de Roej Zie mètein, en begrens 't Sinaï-sjiereiland wat oostelek devaan ligk. De sjeiing tösse Afrika en Azië weurt dèks hei gelag.
't Kenaal heet gein sluize, mèt es gevolg tot water vaan de Roej Zie nao de Middellandse Zie struimp. Dit heet groeten invlood op 't milieu vaan de oosteleke Middellandse Zie. 't Besteit oet 'ne strook mèt versjèllende passeermeugelekhede. Eder jaor vare 15.000 sjeper in èlf tot zestien oor door 't Suezkenaal. Dat waor in 2000 zoeget 14% vaan 't totaal tonnaasj vaan de wereldsjeepvaart.
't Belaank vaan 't kenaal is zier groet. Sjeper oet de noordeleke Atlantischen Oceaan móste vreuger um 't continent Afrika heenvare um de Indischen Oceaan te bereike, en aandersum. Sinds 't Suezkanaal besteit, is dit neet mie nudeg. Ouch kin me gans um Afrika heen vare umtot 't noe 'n los continent is. Door d'n hendeg touwgenomen umvaank vaan vrachsjeper is 't kenaal diverse kiere breier en deper gemaak.
't Kenaal woort tösse 1859 en 1869 gegrave, vooral door Franse oondernummers. Naotot Egypte gans oonaofhenkelek woort, dege de westerse len neet gere aofstand vaan hun rechte. Dit veurde in 1956 tot de Suezcrisis, boebij Israël, 't Vereineg Keuninkriek en Fraankriek Egypte binnevele um mie concessies te kriege. Pas jaore later zouw 't land de control euver zie kenaal gans trökkriege. In miert 2021 raakde 't kenaal geblokkeerd wie de Ever Given zijlings drin vas kaom te ligke.
't Kenaal is bezit vaan de Suez Canal Authority (SCA) vaan de Arabische Rippebliek Egypte.
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle