Studentecorps
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
E studentecorps, of kort-eweg corps (oetspraok: studentekoor ([stʉ'dæntəkʊˑʁ]), mievoud studentecorpora) is e type studentevereineging wat in Nederland en de Duitstaolege len besteit. 't Geit in 't gemein um aw vereineginge mèt e traditioneel, elitair karakter.
Nederland
bewirkHistorie
bewirkVeurheer waor 't studentecorps niks aanders es de kóppelorganisatie veur studente aon 'n universiteit. Es me góng studere, woort me geach ziech debij aon te slete. De nui studente móste daan de oontgreuning doorluipe en woorte geach, veural in de beginjaore, aon sociaol dinger mèt te doen, meh woorte daoboete rillatief vrij gelaote.
In de loup vaan de negentienden iew kraog 't corps mie 't karakter vaan 'n vereineging en woort de band inger. Dit perces versnelde ziech aon 't ind vaan d'n iew, wie diverse verzuilde vereineginge woorte opgeriech veur gerifformeerde en próttestante. Ouch bleve diverse lui boete 't corps. Wie alle 'algemein' instèllinge kraog 't corps in d'n tied vaan de verzuiling vaanzelf e liberaol karakter. 'n Aander oontwikkeling in deen tied is de vörming vaan vrouweleke tegenhengers, naotot meidskes tot de universiteit woorte touwgelaote.
Nao d'n Twiede Wereldoorlog woort 't minder vaanzelfsprekend um ziech bij 'n vereineging aon te slete. Daobij stoont väöl lui 't traditioneel, hiërarchisch karakter vaan de corpora neet aon. Zoe kaome alternatief vereineginge op. Väöl corpora kaome heidoor in financiële noed en bleve allein euverind door donaties vaan reüniste.
Later kaome corpora ouch oonder drök te stoon door excesse bij de oontgreuning, draankmisbruuk en seksueel wangedraag. Nog ummer zien ze evels maotsjappelek relevant, in 't studenteleve (boe ze dèks fieste organisere en mèt aander vereineginge samewèrke) meh ouch es nètwerk veur de avvekatuur en 't bedriefsleve.
Organisatie
bewirkDe groondslaag vaan de corpora is liberaol. Um bij de ASV (Algemene Senaten Vergadering) aongeslote te zien, maag 'n vereineging geine confessionele groondslaag höbbe. Anno 2019 zien aongeslote:
- In Amsterdam: Amsterdamsch Studenten Corps / Amsterdamsche Vrouwelijke Studentenvereeniging (ASC/AVSV)
- In Delft: Delfsch Studenten Corps (DSC)
- In Groninge: Vindicat atque polit
- In Leiden: Leidse Studenten Vereniging 'Minerva'
- In Rotterdam: Rotterdamsch Studenten Corps (RSC) en Rotterdamsche Vrouwelijke Studentenvereeniging (RVSV)
- In Utrech: Utrechtsch Studenten Corps (USC) en Utrechtsche Vrouwelijke Studentenvereeniging (UVSV)
- In Wageningen: Wageningse Studenten Vereniging
Allein in Rotterdam en Utrech zien de vrouwevereineginge nog gesjeie; veurheer waor dat in de aander vief stei ouch zoe. In Mestreech, Nimwege en Tilburg zien gein erkinde corpora; bij de lèste twie heet dat te make mèt 't katheliek karakter dat de universiteit en ouch de vereineginge vaanajds hadde.
Karakter
bewirkCorpora stoon bekind es de traditioneelste vereineginge. De hiërarchie is in 't algemein bezunder streng: nui leie ('feute' geneump) doorloupe 'n oontgreuning, boe-in ze sterk op de preuf weure gestèld, en ouch nao 't ierste jaor is anciënniteit vaan groet belaank. Horizontaol integratie weurt belaankriek gevoonde; nui ierstejaors mote bij hun oontgreuning 'n jaorclub vörme. Studente die bijein zitte in 'n jaorclub blieve dèks hun gans leve vrun. Verticaol integratie is minder belaankriek meh is meugelek door dispute. Veur dispute moot me dèks apaart 'n oontgreuning doorloupe. Dèks bezit 't corps e groet aontal studentehoezer in de stad boe 't is gevesteg. De rillatief zekerheid vaan 'n kamer is veur väöl studente 'n rei um ziech bij e corps aon te slete.
Leie, veural meh neet allein ierstejaors, höbbe diverse pliechte, boe-oonder e minimum aontal verpliechde soosaovende. Väöl regele zien expliciet oongesjreve; ze stoon bekind es de mores (inkelvoud mos) en weure bij de oontgreuning aon de nui ierstejaors mètgegeve. Ouch 't uterlek is vaan belaank: jonges mote in pak ('jasje-dasje') nao de soos koume en op gala's löp me in rok. Bij de introductie en bij cantusse zingk me diverse studentelejer, boebij de klassiekers Io vivat en Gaudeamus igitur noets oontbreke. Me drink vaanajds väöl, in 't bezunder beer. Leie vaan 't corps koume dèks oet elitair femilies, die 'n ganse traditie bij dezelfde vereineging höbbe.
't Bestuur, wat senaot weurt geneump, weurt neet democratisch gekoze; d'n awwe senaot beneump zien opvolgers. Door 't groet belaank wat me aon samezien en bijeinblieve hech, zien de corpora binne de studentewereld good ziechbaar. Me zuut ze dèks in traditioneel studentesporte wie roeje. Ouch organisere ze dèks popkonzèrs en aander activiteite boe externe bij wèlkom zien.