Stendhal
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Stendhal, pennaam van Marie-Henri Beyle (Grenoble, 23 jannewarie 1783 - Peries, 23 mieërt 1842) waas 'ne neugentieëndjen ieëfse Franse sjriever.
Op zeuvejäörige laeftied stórf Beyle zie mam Henriette Gagnon, aan waem d'r hieël gehech woor. De verstandjhajing mit zie pap was noeatj good gewaes. Hae woort 'ne lieërling van 't École Centrale in Grenoble. In 't jaor 1799 vertroch t'r nao Peries veur wiejer te lieëre. Van dees stuudje kwaama evel neet väöl terech en door e wied femieljelid kwaam d'r in 't laeger van Napoleon oet.
Op 10 juni 1800 kwaam d'r aan in Milaan, wo d'r 'ne gans nuje werreld vónj mit opera, musea en vrouwlje. Veur Stendhal bleef Milaan ummer "de Stad". In 1812 troch t'r mit inne rampzieëlige veldjtrèk nao Róslandj.
Van 1815 toet 1830 verzóch t'r zich te besjeftige mit journalistiek enne oetgaaf van beuk. In 1830, wie Lodewiek Filips ane mach koom, woort t'r beneump toet consul in Citta-Vecchia.
In 1841 kreeg t'r 'ne slaagaanval en góng d'r trögk nao Peries veur zich te laote behanjele. 'nen Twieëdje slaagaanval woort 'm aevel fataal.
Stendhal steit bekandj veur zien sjerpe analyse vanne psyche van zien personages en veure druuegheid van ziene sjriefstiel. Hae bewaerdje det t'r daacheliks e deil artikele van 't Börgerlik Wètbook (de Code Civil) laas veure stiel druueg te haje. Hae wuuert betrach es eine vanne prominentse en ieëste sjrievers van 't realisme. Zien bekandjste romans zeen Le Rouge et le Noir (1830) en La Chartreuse de Parme (1839).