Spier
(Doorverweze van Speer)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
- S(j)peer kump oet op dees pagina; veur 't waope, zuuch: spaer.
'n Spier (Letien: musculus, "muuske" of "spier") is 'n weefselstructuur van celle die de eigesjap höbbe te kónne sametrèkke (contrahere) wodoor bewaeging meugelik is. Spierweefsel kump veur in drie vörm: dwersjgestreip spierweefsel, hertspierweefsel en gled spierweefsel.
- Dwersjgestreip spierweefsel, zoea geheite vanwaengen 't uterlik óngere microscoop, is spierweefsel bestäöndje oet lang, väölkernige spiervezele. Dwersgestreip spierweefsel wuuertj veurnamelik gevónjen in skelètspiere, die ónger willekäörige kóntraol staon en veurnamelik knäök mit einanger verbinje. Daonaeve besteitj ouch de hertspier oet dwersjgestreup weefsel.
- Gled spierweefsel steitj neet ónger willekäörige kóntraol en is ónger mieë te vinjen in 't maag-dermstèlsel, bloodvater, lóchwaeg en veurtplantjingsorgane.
- 't Hert besteitj oet hertspierweefsel. Dit saort weefsel haet ein of twieë kernen en is lank en vertak. De myosien en actien is juus wie bie 't dwersjgestreip spierweefsel in sarcomere gerangsjik. 't Hert is in zie gehieël 'n ónwillekäörige spier die continu wirk.