Vuursjtèè

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Vuursjtèè of silex is 'ne glaasechtige, mae helle sjtèè dae zich in holtes, m.n. in gegrave geng van zieëkreefte, in 't kriet gevörmd haat in 'n proces dat verkiezeling genumd wert. 't Kiezelzuur dat aafgesjèjje wert bie 't vergoeë van de weke dele van zieëiegele makde die verkiezeling mäögelek. Es gèng erosie haat plaatsjgevonge vindt me silex in de vörm va knolle in 't kriet truuk in horizontale baanke. Mètstens is 't ömringende kriet evvel in d'r loop van d'r tied opgelost en voetgesjpeuld en bleef d'r silex achter. De kleur kan variëre va gael, broen en zelfs zjwart, zoewie d'r vuursjtèè va Rulle.

Prehistorie

In d'r sjteentied waoërt va silex getuug gemakd. In d'r owwe sjtèèntied hoof me mèt 'ne klopsjtèè 't övvertollige aaf van d'r kern, dae 't werktuug waoërt, zoewie 't voesbiel. In d'r jongere sjteentied hoof me mèt 'ne klopsjtèè of 'n sjtuk hertehaoën de klinge, dit zeunt fieng sjtökskes sjerpe vuursjtèè, aaf van d'r kern en makde daomèt 't getuug, zoewie sjpeerpeunte, pielpeunte of metspeunte.

Oontginning va vuursjtèè

Vuursjtèè waoërt mètstens bie dagbouw oontgonne. In Riekelt vindt me evvel 'n vuursjtèèmien, de aodste mien va Nederland.