Oligarchie: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 1:
'n '''Oligarchie''' ([[aajdgrieks]] : ολιγος (oligos) = ''wènnig'' en αρχειν (archein) = ''heersen'') is 'n hieërsjappiej va ènnige, mètstens töt de beväörrechte klasse behurende luuj (zoowie edele, regaente, preesters). In 'n oligarchie is de [[autoritèèt]] van de [[wèt]]te aafgeleid van de autoritèèt van dis klèng elite. 't Is èng van de driej [[sjtaatsvorm]]e besjraeve däör [[Aristoteles]], die de oligarchie identificeert als d'r 'sjlechste' variaant va [[aristocratie]].
== Beroemde oligarchieë ==
De beroemdste oligarchische ''[[sjtad]]'' waor [[Massalia]], oeëvan de sjtaotsinrichting in de aodhèèd de bewoondering genaoët. Ooch de ''poleis'' [[Sjparta]] en [[Athene]] zeunt oeëts väörbeelde gewes van oligarchieë, zjuus wie ènnige [[Nederland]]se sjtaej in d'r [[17e ieëuw|17e]] en [[18e ieëuw]]. Ooch de [[Fenicië|Fenicische]] handelsjtad [[Carthago]] waor 'n oligarchie.
== Oligarchische elemaente bie verkezinge ==
Volgens sommige [[politicologie|politicologen]] bevatte verkezinge nog ömmer 'n oligarchisch elemaent. Kezers zeunt geneigd perzoeëne te keze die èng of mieërdere èègensjappe vertuëne, die es positief beschoewd werre en daobie zaeldzaam zeunt. Wieër zeunt ze geneigd öm luuj te stèmme die op èng of andere meneer opvalle, of bekaand zeunt. Daodäör haat nèèt èèdere kandidaat ''[[a priori]]'' aeveväöl kaans öm gekaoze te werre. Wieër zeunt rieke luuj, of luuj mèt rieke boondgenote, baeëter in sjtaot öm 'n verkezingscampagne te veure en luuj te mobilisere, es luuj die minder gaeld haant.
Dis oonvermijdelijke oligarchische elemaente haant ooch hönne weersjlaag op de samesjtèllinge van de lieste. Toch zowwe dis elemaente gèè argumaent taege de democratie es theorie vörme. D'r väörsjproonk va sommige kandidate zow weggenaome kinne waeëre däör wètgaeving (beväörbeeld däör an alle kandidaten aeveväöl campagne-gaeld ter besjikking te sjtèlle). Aander väörsjpronge dene es secundair te gelde.
| |||