't '''ProtestantismeProttestantisme''' is de verzaomelnaom vaan [[christendóm|christeleke]] [[theologie|theologische]] systeme die ziech basere op de lier vaan kèrkhervörmers oet de de [[Reformatie]] ([[vieftienden iew|vieftienden]] en [[zestienden iew]]), mèt naome [[Jan Hus]] ([[hussiete]]), [[Martin Luther]] ([[lutheranisme]]), [[Johannes Calvijn]] ([[calvinisme]]), [[Ulrich Zwingli]] ([[zwinglicanisme]]) en [[Hendrik VIII vaan Ingeland]] ([[anglicanisme]]), wie ouch veur de kèrkgenoetsjappe die zoe'n filosofieë aonhaange en praktisere. Ouch de [[Waldenze]], die al in de middeliewe bestoonte, weure tot 't protestantismeprottestantisme gerekend. 't Aontal genoetsjappe is ooneuverziechtelek groet; ouch de theologische visies loupe sterk oeterein. Alle kèrkhervörmers höbbe ziech aofgesplits vaan de [[Roems-Kathelieke Kèrk]].
Algemein kinmerke zien 'n versobering vaan de [[liturgie]], aofsjaffing vaan 't [[celibaot]], de [[dogma]]ta, de [[kloesterorde]]s en alle [[sacremint]]e boete [[duip]] en [[aovendmaol]] ('n gereduceerde communie), 'n väöl minder hiërarchische structuur (niks wie 'ne paus, prekers mage väöl vaan wat ze preke zelf oetmake), 'n actiever rol vaan de geluivege ([[gemeintezaank]], discussies euver 't geluif, leesdeenste) en (door 't aofsjaffe vaan de dogmata) mie de naodrök op de [[Biebel]] (''Sola Scriptura''), dee ouch door de gemeinte weurt geleze (wat veur [[Biebelvertaoling|vertaolinge]] in de volkstaol zörgde). De mieste protestantseprottestantse kèrke höbbe ouch de [[heilege]] aofgesjaf ('t anglicanisme, boevaan de liturgie ouch al relatief katheliek aondeit, vörmp dao 'n oetzundering op).
't ProtestantismeProttestantisme is vaanaajds de dominante vörm vaan christendóm in de [[Scandinavië|Scandinavische len]], 't [[Vereineg Keuninkriek]], [[Nederland]] (boete [[Noord-Braobant|Braobant]], [[Nederlands Limburg|Limbörg]] en versjèllende aander gebeie), Noord-[[Duitsland]], [[Zwitserland]] (gooddeils) en de [[Vereinegde Staote]]. In [[Latiens Amerika]] is 't de lèste decennia sterk in opkoms.
