CDU: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
KGeen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 5:
Noa d'r [[Twieëde Weltkreeg]] woeëde i Dütsjlank versjillige christedemocratische partieë opgerich. Vrieë rap, op 14 december 1945, besjlótte zie alle d'r naam ''Christlich Demokratische Union [Deutschlands]'' aan te numme, mit oetzundering va de CSU i Beiere. De medesjiftesj woare mitgleder va de kathelieke centrumpartie, oeë unger [[Konrad Adenauer]], deë in [[1949]] president va g'n Bóndsrepoebliek Dütsjlank woeëd, mitgleder va de conservatieve protestantse "Deutschnationale Volkspartei" en twieë liberale partieë. De christedemokratie woar ing va de veer politieke sjtruimónge die woare toegesjtange durch de geallieerde machte. De versjillige CDU-aafdelónge kinde ing groeëte autonomie i de nüj federale sjtaat. De [[Rienland]]se CDU va Adenauer untwikkelde zich tot ing va de mechtigste CDU-aafdelónge i Dütsjlank, dewiel ieërder de [[Berlien]]se tak dat woar.<ref>http://www.kas.de/wf/de/71.8753/</ref>
Op 21 oktober 1950 vóng de ieësjte federale partiedaag i [[Goslar]] (Nedersakse) sjtat. Adenauer woeëd hei tot landelige vuurzitter va de CDU gekoaze. De CDU blieëf bis hüj ing va de groeëtste miets verteëgewöardigde partieë i de Dütsje politiek. I de joare '50 zörgde d'r Minister van Economische Zake, Ludwig Erhard, vuur 't Wirtschaftswunder, ing periode van economische greuj i de [[BRD]]. Pes in [[1963]], toen Konrad Adenauer aaftrooj en Erhard aantrooj as bóndskanselier va Wes-Dütsjlank, verleer de CDU höar absolute mieërderheed, al kós zie wieërregiere mit de conservatief-liberale [[FDP]]. De ieësjte "Rot-Schwarz-Koalition" mit de sociaaldemokratische [[SDP]] woeëd gevörmd op 1 december [[1966]], oeë-i [[Kurt Georg Kiesinger]] verkoaze woeëd tot kanselier. Bei de verkezing van [[1969]] kam de partie vuur 't ieësj óch i de oppositie terech en woeëd 't lank wieërregierd durch 'n coalitie va de SPD en FDP. De SDP en de FDP behaote de mieërderheed i de joare '70 en pes in [[1983]] wón de partie flink. Die wins góng in [[1987]] wier verloare, meh [[Helmut Kohl]] kós as bóndskanselier aablieëve. Noa ''die Wende'' (d'r val va de [[Berliense Moer]] in [[1989]]) woeëd contak gelèg mit d'r Oeës-Dütsje zösterpartie va Lothar De Maizière. I de Oeës-Dütsje Volkskammerverkezónge behoalde die partie de mieërderheed en woeëd vuur 't ieësj inne neet-communis minister-president va de [[DDR]]. In oktober [[1990]] góng de Oeës-Dütsje CDU op i de Wes-Dütsje. Nao de "Wiedervereinigung" wón de CDU en in [[1994]] aavaarde Kohl names de CDU, FDP en SPD obbenüts de kandidatoer vuur 't bóndskanselierssjap.
Vanaaf [[1998]] góng 't sjlech i de peilónge mit de CDU, en besjlót Gerhard Schröder va de SPD wieër te regiere mit Joschka Fisher va [[Bündnis 90/Die Grünen]]. In [[1999]] en [[2000]] kam de CDU slech in 't nüts durch e partiefinancieróngssjandaal. Oet ungerzeuk kam oet dat Kohl betrókke woar geweës bei 't sjandaal. Heë verleer heidurch zing lidmaatsjap. De "Rot-Grüne Koalition" va de SPD en Die Grünen kós noa de bóndsdaagverkezónge van [[2002]] wieërregiere. De CDU verleer obbenüts zedele. In [[2005]] woar Angela Merkel, die i g'n DDR woar gewasje, de ieësjte vrouwelige kandidaat vuur 't bóndskanselierssjap. Zoeëwaal de CDU en de SPD verlere zedele bei de verkezónge i dat joar, meh bei houwe te wenig zedele um de mieërderheed i de bóndsdaag te vörme. Bei partieë gónge toen wieër as ing coalitie. Bei de verkezónge van [[2009]] góng Merkel wieër mit de FDP, meh die
{{Sjtumpke}}
| |||