Plante: Versjèl tösje versies

De '''Plante''' ('''Plantae''') zien e [[riek (biologie)|riek]] vaan [[eukaryote]] organismes. Ze oondersjeie ziech vaan [[bieste]], [[käöme]] en die hun ingste verwante door [[cel (biologie)|cel]]le mèt [[celwand]] en [[bladgreunkórrele]]. Ze kriege hun energie door [[fotosynthees]] (wat ze mèt de bladgreunkórrele doen), boebij ze oet [[kooldioxied]] [[koolstof]] opnumme en [[zuurstof]] es aofvalproduk oetaoseme. Ze kinne ziech in 't algemein neet bewege en zeker neet verplaotse; daorum höbbe ze ziech oontwikkeld um begrazing door diere ([[herbivore]]) te kinne euverleve. 't Riek vaan de plante umvat in de strikste zin allein [[landplante]] (Embryophyta), in minder strikte zin landplante en [[greun alge]] (same de zoegeneumde '''''Viridiplantae'''''), en in breie zin alle echte [[alge]] (in dat geval stoon de plante geliek aon de [[Archaeplastida]]). In de strikte definitie zien de plante e relatief joonk riek: de ierste greun alge zien pas oet 't vreug [[Cambrium]] bekind, de ierste landplante pas vaanaof 't laat [[Siluur]]. Vaan de nao sjatting 300.000 soorte plante op de wereld is bekaansbekans 90% [[bedèkzaodege|bedèkzaodeg]]; dees gróp is zelfs pas bekind sinds 't vreug [[Kriet]].