Versie op 11 sep 2006 14:06 bewirk CiceRobot (Euverlèk \| biedrages) Bots 3.915 bewerkingen K Robot-geholpen doorverwijzing: Dal ← Gank nao de veurige diff		Versie op 13 sep 2006 22:22 bewirk óngedaon make Aelske (Euverlèk \| biedrages) Administrators 16.588 bewerkingen K links aangepas Gank nao de volgende diff →
Tekslien 1: {{dialek\|Valkebergs}} 't '''Heuvelland''' is 'n landsjtreek in 't zuje van de provincie [[Nederlands Limburg]], die besjteit oet 'n aantal [[heuvel]]e en beekdale en die belangriek hoager liek es de res van [[Nederland]]. 't Weurt ongevaer gedefinieerd es Zuud-Limburg ten zuje van [[Zittert]] en [[Heële\|Heerle]] en ten oaste van [[Mestreech]] ('t sjtruimdal van de [[Maos]] liek lièger). [[Aafbeilding:GraafUlvendMartensvoerewkped05.JPG\|thumb\|right\|'ne [[Graaf (landsjapselement)]] in 't heuvelland bie [[Ulvend]] ]] <!--- en de [[Sint-Pietersberg]] weurt neet tot 't Heuvelland gerekend). De plaats [[Kirchroa\|Kèrkraoj]] weurt um zien ~~sjaejelik~~sjtaejelik karakter dèks neet debie getrókke.---> ==Heuvelland== [[Aafbeilding:Pletsjbaekg'nHèl.JPG\|thumb\|right\| de [[Pletsjbaek]] bie [[G'n Hèl]] sjtruimp door 't plateau van [[Sjömmert]] ]] Heuvelland ies 'ne väöl gebruukde naam veur 't bovebesjreve gebeed. Eigelik neet de sjuuste benaming. In Zuud-Limburg liegke allein dale. De heuvele zint óntsjtange doordat 'n oarsjrprónkelike hoagvlakte in sjtökker ies verdeild door riviere en beke, die daodoorheen sjtruime. Dat zint de [[Maas]] en häör zieriviere de [[Jeker]] en de [[Geul]] en daoneve de [[Gulp]], de [[Noor]], de [[Voor]] enz. Zoa zint alle berg óntsjange mèt name es [[Sint-Pietersberg]], [[Kruusberg]], [[Kièrderberg]], [[Cauberg]], [[Keuteberg]], [[Geulhemmerberg]].... ==Mergelland== [[Aafbeilding:Bemelelookwkped.jpg\|thumb\|right\|In [[Bieëmele]] bevingk ziech diet [[mergel]]look in de [[Biëmelerberg]] ]] Ouch de naam [[mergelland]] weurt dèks gebruuk veur 't zuje van Limburg. De naam ies neet gans correct. In de [[geografie]] weurt de term [[mergel]] gebruukt veur sjtein dae miè [[klei]] bevat. In Zuud-Limburg, kump 't woord mergel van 't werkwoord ''mergele'', dat besjtruie mèt fiene kalk beteikent. Dit um 't land vröchbaar te make. De grónd ies ''oetgemergeld'' es 'r kalk nuèdig haet. [[Mergel]] ies ouch de naam veur de zachte roumgaele kalkzandsjtein, dae hie gedolve weurt. Dae mergel weurt gedolve in groeves en [[mergelgrot\|mergelgrotte]]. ==Krietland== Nóg 'ne ander naam veur deze regio ies [[krietland]]. [[Kriet]] ies eigelik 't materiaal woamèt v'r op 'n sjoalbord sjrieve. Dae ies fienkorreliger es 't kriet dat gevónge weurt in dit gebeed. Kriet ies de sjtein dae ziech in de [[kriettied]] gevörmp haet op de baom en aan de rand van de krietziè. De Limburger neumt deze [[Kalksjtein]] mergel. De mergel dae bie Mestreech gevónge weurt hèt [[Mestreechs kriet]]. Daovan weure mergelblokke gezaegd um hoezer van te boewe. Ouch de [[Subermergel]] ies van gooj boewkwaliteit. 't [[Gölpesj kriet]], dat in de buurt van Gölpe aan de oppervlakte kump ies heller en brokkeliger. Dae ies neet gesjiek um mèt te boewe. Deze kalksjtein weurt gebruuk um kalk van te brenne. [[Kalkoves]] liegke bv aan de [[Pötberg]] en in de Subergröbbe bie ([[Suub]]). Van de ~~Gölpesje~~Gulpesje kalk weurt ouch [[cement]] gemaakt. De 1e Nederlandse cementfabriek (ENCI) ies begoes in [[Viele]] en in 1925 verplaats nao de Sint-Pietersberg in [[Mestreech]]. Van belang waor hie 't transportmiedel van de Maas um de cement te verveure. Bie [['t Roeët]] liek ouch 'n mergelaafgraving veur de cementindustrie. In de buurt van [[Kunder]] weurt 'n heller soort kalksjtein gevónge, de zoageneumde [[Kundersjtein]] of [[Krawkiker]] sjtein. Deze sjtein kènt neet gezaegd weure. ==Landsjapselemente== [[Aafbeilding:UlesjtraoteHollewaegwkped05.JPG\|thumb\|right\|'ne [[Holle waeg]] bie [[Ulesjtraote]] ]] [[Carboon]], [[breuksjtein]], [[geologie]], [[~~Hellingbösje~~Hellingbösj]], [[Vielener bösj]], [[Savelsbösj]], [[~~Bovenste~~Baoveste bösj]], [[Óndersjte bösj]], [[Bois de Beusdal]], [[Ravesbösj]], [[Bungerbösj]], [[Holle waeg\|gröb]]be, [[kalkwei]]e, [[Graaf (landsjapselement)\|grave]], [[holle waeg\|hol waeg]], [[pool\|peul]], [[hoagsjtam]], [[deune hègk]]e, [[rivier\|riviere]] (Maas en Geul en zie[[Baek (water)\|beke]]), [[Dal (landsjapselement)\|delle]], de [[Gièlender]] (Natuurreservaat bie [[Sjtröch]]), ==Cultuur== [[Aafbeilding:Savelsbösjwkped06.JPG\|thumb\|right\|'n [[Holle waeg\|depe gröb]] in de [[Savelsbösj]] ]] [[Heimansgroeve]], [[Kiezelkoel]]e, [[mergelgrotte]], [[Groeve Blankeberg]], [[Groeve Sjièpersjberg]], [[Pötberg]], [[Kunderberg]], [[Vrakelberg]], [[groeve Kuiteberg]], [[groeve Bemelerberg]], [[Suberberg]], [[Sint-Pietersberg]], [[Däölkesberg]] en [[Sjaasberg]], [[Kannerbergj]], [[Vrouwehei]], [[vuursjteinmien]], [[wienboew]], [[wiejert]], [[koel]]e, [[kolemien]]e, ==Woningboew== [[vakwerkhoes]], [[bakhoes]], [[Maaslandse renaissance]], [[sjpekhoes]], [[~~carrevörmige~~carréboerderie\|carrévörmige haof]], [[Zuud-Limburgse haof]],; [[tuin]], [[kesjtièl]], [[watermeule]], [[kèrk]], [[kapel]], [[sjtal]], [[sjop]], [[sjuur]], ==Flora en fauna== [[ónkroed]], [[Orchidee\|orchideë]], [[zinkflora]], [[haamsjeut]], [[zoogdeer\|zoogdere]], [[korewouf]], [[das]], [[hellingbösj]], ==Volkscultuur== [[kruus\|veldkruus]], [[kroedwösj]], [[kèrmes]], [[sjötterie]], [[jónkheid]], [[Kategorie:heuvelland]]

Heuvelland: Versjèl tösje versies