Islamitische Staot: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 3:
{{actueel}}
[[Plaetje:AQMI_Flag.svg|thumb|Veendel vaan de gróp]]
[[Plaetje:Syrian%2C_Iraqi%2C_and_Lebanese_insurgencies.png|400px|thumb|De allewijl (21:23, 1 juli 2015) situatie vaan d'n Islamitische Staot in de regio: '''Islamitische Staot''' ('''duustergries'''), de '''Koerde''' ('''geel''', Syrische organisatie get liechter es de Irakese; wèrke altied same), '''Irakese regiering''' ('''paors'''), 't '''Syrië vaan Assad''' (de regiering, '''roze'''), 't '''Syrië oonder Khoja''' (de oppositie, '''liechgreun'''), '''al-Nusra''' (deil vaan al-Qaeda, '''blaank'''), de '''Libaneze''' (de regiering vaan Libanon, '''blauw'''), Hezbollah ('''knatsjroed''').]]
D'n '''Islamitische Staot''', mer in de [[media]] meistens d'n '''Islamitische Staot vaan Irak en de Levant''' (dèks aofgekort '''ISIL''', [[Arabisch]]: '''لدولة الإسلامية في العراق والشام‎'''), ouch bekind es d'n '''Islamitische Staot vaan Irak en Syrië''' (mèt de in de media väöl gebruukde aofkorting '''ISIS''') of d'n '''Islamitische Staot vaan Irak en ash-Sham'''<ref name="What is IS">{{cite news|title=What is Islamic State?|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29052144|publisher=BBC News|date=26 September 2014|accessdate=9 March 2015}}</ref>, is 'ne zelfverklaorde staot, dee door niemes weurt erkind en in de [[EU]] en aander [[Westers]] len weurt gezeen es 'n [[leger|militair gróp]] gebasseerd op [[salafi jihadisme]] – 'n zier extreem argressieve versie vaan de [[soennisme|soennisch]] [[islam]] – die in [[29 juni]] [[2014]] e [[kalifaat]] oetreep in 't grensgebeed vaan [[Irak]] en [[Syrië]], en op 't memint vaan sjrieve de controle heet euver 'n terratorium vaan 10 miljoen lui in wat me nog ummertouw zuut es bezat gebeed vaan Irak en Syrië, mer ouch gelimiteerd territoriaal controle in bepaolde gebeije vaan [[Libië]] en [[Nigeria]].<ref>{{cite web|title=Kurds accused of 'ethnic cleansing' by Syria rebels|url=http://www.cbsnews.com/news/kurds-accused-ethnic-cleansing-syria-rebels-isis/|accessdate=22 June 2015|publisher=CBS News}}</ref>
 
Tekslien 33:
== Historie ==
=== Opriechting vaan de gróp (1999-2006)===
[[Plaetje:Zarqawi dead us govt photo.jpg|thumb|left|Abu Musab al-Zarqawi, dee vaan 2001 bis zien hiemele in 2006 leijer waor vaan d'n Iraakse vlörk vaan al-Qaeda.]]
[[Plaetje:Air_assault_arab_jabour.jpg|thumb|left|Amerikane en lokale bevolking die mèthölp in 2008; vegentere cóntra seldaote vaan de door al-Baghdadi geleien Islamitische Staot vaan Irak.]]
Nao de [[Invasie vaan Irak]] in [[2003]] kraoge de in [[1999]] door [[Jordanië|Jordaonse]] [[Salafi]]-[[Jihad]]is [[Abu Musab al-Zarqawi]] opgeriechte militair gróp [[Jama'at al-Tawhid wal-Jihad]] bekindheid in de vreug periood vaan d'n [[Iraaksen Opstand]] ([[2003]]-[[2011]]) door zelfmoordaonvalle op [[sjiisme|sjiitische]] [[moskee]]s, börgers, Irakese gouvernemintsinstitute en [[Italië|Italiaonse]] seldaote die mèt wèrkde in de [[VS|Amerikaanse]] [[Multi-National Force]]. Al-Zarqawi's gróp waor officieel gekoppeld aon [[Osama bin Laden]]s [[al-Qaeda]]-netwèrk in [[oktober]] [[2004]], door häöre naom te veraandere in de [[Organisatie vaan Jihads basis in Mesopotamië]] (''Tanzim Qaidat al-Jihad fi Bilad al-Rafidayn'', تنظيم قاعدة الجهاد في بلاد الرافدين), ouch bekind es ''al-Qaeda in Irak'' (AQI).<ref name="JamestownFoundation20041018">{{cite journal|last1=Pool|first1=Jeffrey|title=Zarqawi's Pledge of Allegiance to Al-Qaeda: From Mu'Asker Al-Battar, Issue 21|journal=Terrorism Monitor|date=16 December 2004|volume=2|issue=24|page=The Jamestown Foundation|url=http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=400&issue_id=3179&article_id=2369020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070930180847/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=400&issue_id=3179&article_id=2369020|archivedate=30 September 2007|accessdate=30 July 2014}}</ref><ref name="Dawn20041018">{{cite news|title=Zarqawi pledges allegiance to Osama|url=http://www.dawn.com/2004/10/18/top7.htm|date=18 October 2004|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071229020549/http://www.dawn.com/2004/10/18/top7.htm|archivedate=29 December 2007|agency=Agence France-Presse|work=Dawn|accessdate=13 July 2007}}</ref>
 
Tekslien 42:
 
=== D'n Islamitische Staot vaan Irak (2006-2013)===
[[Plaetje:Odierno_Raymond_CSA_ASU.jpg|thumb|VS-Generaal Odierno Raymond, vaan mei 2006 bis mei 2008 waor heer aktief es generaal in Amerikaans-Irak; sinds 7 september 2011 is heer obbenuits aktief op dees positie.]]
[[Plaetje:Mugshot_of_Abu_Bakr_al-Baghdadi,_2004.jpg|thumb|150px|Abu Bakr (neet te verwarre mèt de gehiemelden Abu Omar) al-Baghdadi, in 2004. Op 26 mei 2010 woort heer aongesteld es de nuie leier vaan ISI of AQI. Later verbrook heer alle ben mèt al-Qaede, wat häöm allewijl nog ummertouw de leier maak vaan d'n Islamitische Staot.]]
Op force vaan 'n Amerikaans geheimedeensstudie in de vreuge maond vaan [[2007]], maakde de ISI – de AQI – planne um hun force te laote greuie in 't weste en de middel vaan Irak, zoetot 't de metamorfose kos oondergoon vaan 'ne soennitischen islamitische staot. De gróp greuide in sterkde en in häör hoegtepönte kraog 't väöl aondach in de Irakese regieringe vaan [[Al Anbar]], [[Diyala]] en [[Baghdad]], wie zie [[Baqubah]] oetrepe es hun hoofstad. De Amerikaanse troepe zatte in deen tied mie force in, wat rizzelteerde in de arrestatie en doed vaan versjillende hoegaontstaonde AQI-leije.<ref>{{cite news|last1=Ricks|first1=Thomas E.|title=Situation Called Dire in West Iraq|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/09/10/AR2006091001204.html?nav=rss_email/components|accessdate=13 July 2014|work=The Washington Post|date=11 September 2006}}</ref><ref>{{cite news|last1=Linzer|first1=Dafna|last2=Ricks|first2=Thomas E.|title=Anbar Picture Grows Clearer, and Bleaker|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/11/27/AR2006112701287.html|accessdate=18 July 2014|work=The Washington Post|date=28 November 2006}}</ref>
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Islamitische_Staot"