Sint-Pièter: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K links |
K aanp. en link |
||
Tekslien 1:
{{ dialek | Valkebergs}}
[[Aafbeilding:Stpieterwkped03.JPG|thumb|300px|right|St.Pièter anno 2003 mèt de neo-gotische kapel]]
'''Sint-Pièter''' (van [[Sint Petrus]])
Aan de krusing bevingk ziech in 'n moer 'n oud [[kruus]], dat oats in de veurgevel zoot van 'n aafgebroke mergele hoes. In 'n gedeilte van 't veurmalig Sint [[Joep|Jozef]]-[[kloaster]], 't [[zuuster (religieuze)|zuuster]]hoes van de [[Franciscanes]]se, aan de Sjteinsjtraot, ies allewiel de muzieksjoal gevestig. Dees sjtraot löp ónder 'ne sjpoorduker wiejer riechting [[Walem]] en zou 'n trajek van de [[Romeinse tied|Romeinse]] [[Via Belgica]] zin gewaes. Bovenaan de Sjteinsjtraot, op de [[Goudsberg]], zint reste gevónge van 'ne Romeinse wachtore.
Aan de Reinaldsjtraot bevinge ziech nog 'n paar ouw
▲Aan de krusing bevingk ziech in 'n moer 'n oud [[kruus]], dat oats in de veurgevel zoot van 'n aafgebroke mergele hoes. In 'n gedeilte van 't veurmalig Sint [[Joep|Jozef]]-[[kloaster]], 't [[zuuster (religieuze)|zuuster]]hoes aan de Sjteinsjtraot, ies allewiel de muzieksjoal gevestig. Dees sjtraot löp ónder 'ne sjpoorduker wiejer riechting [[Walem]] en zou 'n trajek van de [[Romeinse tied|Romeinse]] [[Via Belgica]] zin gewaes. Bovenaan de Sjteinsjtraot, op de Goudsberg, zint reste gevónge van 'ne Romeinse wachtore. <br>
▲Aan de Reinaldsjtraot bevinge ziech nog 'n paar ouw mergele pande en aan de St. Piètersjtraot liegke nog 'n paar ouw (veurmalige) [[mergel]]e gesjlote boerderieje en hoezer. Ouch de ouwe sjouwburg (1902) van Valkeberg, noe de Hema, bevingk ziech hie mèt op de mergele veurgevel drie moerreliëfs, veursjtèllende drie [[muze]]s en 'n veerde op de ziegevel. De oasgevel haet 'ne karakteristieke glaas-in-load pui in [[art-nouveau]]sjtiel.<br>
Aan de meuletak van de [[Geul]] sjteit de ouw [[Sint-Piètermeule|watermeule]] oet de 16e ièw (mèt 'n aantal later verboewinge). 't Geboew, same mèt de u-vörmige hoof, ies opgetrokke in mergel (de hoof ies gerenoveerd in 2007).
==Historie==
[[Aafbeilding:Stpieterjacobvdeventerwkped.JPG|thumb|300px|right|St. Pièter op de kaart van Jacob van Deventer]]
Op de landkaart van [[Jacob van Deventer]] oet ca [[1550]] sjteit Sint-Pièter es 'n nederzètting rónd e kruuspunt van doorgaonswaeg geteikend. 'n [[Watermeule]] op de Geul en 'n zèstal hoezer of [[boerderie]]je zint op dees kaart te óndersjeie. In de archieve kump me neve de naam St. Pièter ouch St.Pe(e)ter, St. Pieter en St.Pierre tege.
Vanouds huèrde ‘t tot de [[hièrlikheid]], [[parochie]] en later in 1785 tot de [[gemeinte]] [[Sjin op Geul]], tot 1940. 't Laog èvvel 'n paar kilomaeter wiejer nao 't weste ten opziechte van diet [[dörp]]. Valkeberg loog vlakbie. De grens mèt Valkeberg en [[Hölsberg]] woort gevörmp door respectievelik de [[Geul]] en de [[Sillebeek]] of [[Hièkerbeek]].
Bie 't [[Partagetractaat]] in 1661, woabie sjtad en land verdeild woorte in Sjpaans en Sjtaats gebeed, kaom Sint Pièter (same mèt Sjin) ónder Sjpaans bewind. 'n Sjtatig [[Mergel]]e hièrehoes mèt hoof oet de 17e ièw, zou toen geboewd zin es Sjpaans [[liènsjtèlsel|liènhof]]. De grenze van Sjpaans en Sjtaats lepe willekeurig doorein. Valkeberg waor Sjtaats gewore, alhoewaal 't 'n ander 17e ièws [[barok]] geboew, Hoes Quadvlieg, in de Gozewiensjtraot (noe VVV-kentoar) es 't Sjpaans liènhof betitelt.
In dae Sjpaanse tied, 17e ièw, woort in of neve 't Sjpaans liènhof op St. Pièter ouch 'n [[kapel (geboew)|kapel]] geboewd, veur de [[katholiek]]e, die in de kèrk van 't kortbieliegkende Sjtaatse Valkeberg ([[protestant]]) neet terech koeste.
In 1882 woort door de [[zuuster (religieuze)|zuustersj
▲Bie 't [[Partagetractaat]] in 1661, woabie sjtad en land verdeild woorte in Sjpaans en Sjtaats gebeed, kaom Sint Pièter (same mèt Sjin) ónder Sjpaans bewind. 'n Sjtatig [[Mergel]]e hièrehoes mèt hoof oet de 17e ièw, zou toen geboewd zin es Sjpaans [[liènsjtèlsel|liènhof]]. De grenze van Sjpaans en Sjtaats lepe willekeurig doorein. Valkeberg waor Sjtaats gewore, alhoewaal 't 'n ander 17e ièws [[barok]] geboew in de Gozewiensjtraot (noe VVV-kentoar) es 't Sjpaans liènhof betitelt. <br>
▲In dae Sjpaanse tied, 17e ièw, woort in 't Sjpaans liènhof op St. Pièter ouch 'n [[kapel (geboew)|kapel]] geboewd, veur de [[katholiek]]e, die in de kèrk van 't kortbieliegkende Sjtaatse Valkeberg ([[protestant]]) neet terech koeste. <br>
▲In 1882 woort door de [[zuuster (religieuze)|zuustersj]] [[Franciscaan|Franciscanesse]] in datzelfde hoes 'n [[kloaster]] gesjtiech. 'n Paar jaor later kaome dao 'n [[neogotiek|neogotische]] [[kapel (geboew)|kapel]] en 'n [[zuuster (religieuze)|zuusterhoes]] bie. In de jaore daonao volgde nog diverse aanboewe. In 1940 waor St. Pièter aan 't [[sjtad|sjtedsje]] Valkeberg vasgegreujd en woort toen same mèt Sjin op Geul bie de dan nuuj gemeinte Valkeberg-[[Houtem (Valkeberg)|Houtem]] getrokke. De zuustersj verhuusde in 1956 nao ’t [[Jezuïet]]ekloaster aan [[de Sjtoepert]] in Valkeberg.
't Mergele hoofgeboew oet de 17e ièw, mèt [[barok]]ke voluutgevel en alle ander kloastergeboewe aan de Oastergats woorte in 1964 aafgebroke.
==
De [[carréboerderie|gesjlote haof]] [[
==Dialek==
| |||