Wikipedia:Opsjlaag/Ètsberger: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{wio}}
{{dialek|Ètsberger}}
't '''Ètsberger''' ódder '''Ètsbergsj''' (/e̞tsbɛɾəxʃ/ ódder /ɪtsbɛɾəxʃ/) is e plat det gekaldj wuuertj in en róndj de [[Ètsberg]]. 't Plat wiek flink aaf ven 't [[Vlórps|Vlórpsj]] en deiltj väöl kènmèrker mit 't [[Pötbrooksj]], men d'r zeen get speciaal dinger, wie de /ʌ/ (gesjreven es à). Ouch vèltj in dit plat mieër invlood ven 't Pruusj te zeen en is 't get behajendjer. 't Ètsberger verluus de lèste jaore veuralveral terrein óp 't Vlórpsj en 't Nederlandsj.
 
== Houfkènmèrker ==
Tekslien 68:
|-
|}
*De glotale stop (/ʔ/) wuuertj gewuuenlik neet oetgesjreve. 't Beduutj de stuujklank veurvuuer 'ne klinker, wie ''de ʔaandach''. De r is róllendj en de l kèn velarisieërdj waere, dus mieër es 'n w waeren oetgekaldj.
*Óbbenaaf kömp 'n dentaal klank veurvuuer, wie /ð/, mer dit is meistes 'n allofoon klank ven /s/.
 
De klinker ([[monoftong]]er) zeen hierónger aangegaeve:
Tekslien 125:
 
== Grammair ==
Etsberger volg globaal gezeen de lien ven de ómlègkendje dörper qua grammair. E versjèl is deh me mieë gebroek maak ven de ''-óppesconstructie'', die wil zègke deh m'n ieëder ''hieróppes'', ''daoróppes'' en ''oetóppes'' zaet es ''nao hie'', ''nao dao'' en ''nao boete''. In de verleien tied ven sterk werkwäörj kèntj m'n óbbenaaf nag e versjèl mit inkelvaad en mieëvaad en ouch wuuertj 'woort' nag gebroek veurevuuere verleien tied ven 'waere'.
 
Wie hiebaoven al gezach woort, kèntj 't Ètsberger nag e versjèl tösje inkelvaad en mieëvaad in de verleien tied. Inkel pare die hiebie huuere zeen "ich zoot" taenge "weer zate" (ven "zitte"), "'t klank" taenge "de klónke" (ven "klinke") en "ich zach" taenge "weer zachte" (ven "zègke"). Dit lèste versjiensel kèntj m'n oetlègken es 'n [[t-deletie]], de res is nag e restantj oet de Middelieëwe.
 
=== Lidwäörj ===
Lidwäörj kènne waeren ingedeildj in twei gruup, namelik bepaoldj en ónbepaoldj. De bepaoldje lidwäörj zeen ''d'n, de'' veurvuuer mannelik, ''de'' veurvuuer vroewelik, '''t'' veurvuuer ónziejig en ''de'' veurvuuer mieëvaad. Lidwäörj waere döks aan de veurzètselevuuerzètsele vasgeplek, ''bie'' + ''de'' = ''bieje'', ''veurvuuer'' + ''d'n'' = ''veurenvuueren'' èn zoea dórch.
 
=== Wèrkwäörj ===
't [[Wèrkwaordj]] in groeate liener de regele die ouch vuuer de ómlègkendje dialekte gèltj. De vervoging ven 't regelmaotig wèrkwaordj "kalle" is innen taengewuuerjigen tied es volg:
:ich kal (bie inversie: kalle 'ch?)
:doe kals (bie inversie: kals se?)
:hae kaltj (bie inversie: kaltj 'r?)
:weer kalle(n) (bie inversie: kaltj v'r?)
:geer kaltj (bie inversie: kaltj g'r?)
:zie kalle(n) (bie inversie: kalle die?)
:deilwaordj: kallendj.
De verleien tied wuuertj vervoog es hierónger aangegaove wuuertj:
:ich kaldje (bie inversie: kaldje 'ch?)
:doe kaldjes (bie inversie: kaldjes se?)
:hae kaldje (bie inversie: kaldje d'r?)
:weer kaldje(n) (bie inversie: kaldje v'r?)
:geer kaldje(t) (bie inversie: kaldje g'r?)
:zie kaldje(n) (bie inversie: kaldje die?)
:deilwaordj: gekaldj.
Inne gebeejendje wies wuuertj óngersjied gemaak tösje ''inkelvaad'' einerzieds en ''mieërvaad/belaefheid'' angerzieds. De inkelvaadsvorm kömp uueverein mitte ich-vorm (taengewuuerjigen tied) en de mieërvaads- ò belaefheidsvorm mitte geer-vorm (ouch taengewuuerjigen tied).
 
[[Categorie:Roerdale]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Opsjlaag/Ètsberger"