'''Awt-Gelaen''' ([[Nederlands]]: ''Oud-Geleen'') is 'n [[buurtsjap]] in [[Gelaen]] in de veurmalige gemeinte [[Gelaen]] die sins [[2001]] óngerdeil oetmaak van de [[gemeinte]] [[Zittert-Gelaen]] in [[Nederlands Limburg]]. Awt-Gelaen is gelaege ten zuuje van [[Zitterd]] aan de westelike kantj van de [[Gelaenbaek]] wo de plaatsjnaam van is aafgeleid. Aan de oaskantj lik de sjtasie [[Gelaen-Oas]] aan de spoarlien Zittert-Hèrle.
==Gesjiedenis==
In de middeleëuwe waas Awt-Gelaen ouch bekènd ónger de naam ''Op-Gelaen'', de iersjteeërsjte vèrmelding waas in [[1148]]. 't 'Dörp' is nauw verbónge mèt detweë patroanheilige Sint-Marcellinus en Sint-Petrus wonao de parochiekirk is geneump. De aw kern woort gevörmp door de hujige straote PieterstraotPietersjtraot, PeschstraotPeschsjtraot, DorpstraotDörpsjtraot (noe MarcellinusstraotMarcellinussjtraot), JodenstraotJodensjtraot en EindstraotEindsjtraot. Aan dees straotesjtraote likgeligke allewiel nog ènnige monumente van historische waerd zwoaes 'dörpshäöf en patriciërshoeze. Pès in 't begin van veurige eëuw woort 't dörp lètterlik doorstruimp door de [[Cötelbeek]] die leep via de Pieterstraot en Peschstraot en vervolges aan 't eindj van 't dörp uitmóndje in de Gelaenbaek. Allewiel is dees baek euver häör ganse tracé bènne Gelaen euverkloesd en maak ze deil oet van 't riolesjtèlsel. Al veur de kóms van de mien Maurits in 't begin van de twintigste eëuw waas 't dörp gerich op boerebedrieve, sjönsmakerieje, laerloajerieje en beerbroewerieje. Door de sjnelle óntwikkeling van Gelaen es industriesjtad, smóltsjmólt 't dörp same mèt de anger dörpe [[Lötterao]] en [[De Kraonkel|Kraonkel]] tot de gemeinte Gelaen.
==Bezeenswaerdigheje==
De Roams-Katholieke kirk Sint-Marcellinus en Sint-Petruskirk gelège aan de LeursstraotLeurssjtraot haet 'nnene [[Romaans]]e toare mèt 'n driebeukige kruusbasiliek in [[neogotiek|neogotische sjtijl]], óntwórpe door [[Carl Weber]] en geboewd in 1862-1863. De taore dateert oet [[1504]] en is groatesdeils opgetrokke oet [[mergel]]. In de kirk is een hèlsteinehèlsjteine doupfónt oet [[1622]], gesjónke door [[Albert Huyn IV]].
Bie de kirk steitsjteit 'n neogotische [[Kapel (geboew)|kepèl]] oet [[1874]] mèt daoin ein [[calvariegroep]].
Hoes Maes aan de LeursstraotLeurssjtraot 4 is 'n 16e eëuws twaelaogs hoes mèt mergelsteinemergelsjteine sjpeklaoge en wirt door völ ''Awt-Gelaeners'' ouch waal "'t Bokkeriejershoes" geneump. Jan en Willem Maes geraakde in deepe sjölde en 't hoes kreeg ènne nuuje eigenaar, drossaard Jan van den Stock. Later woort 't lènkergedeilte van 't hoes bewoond door zien kleindochter, die getouwd waas mèt de kapitein van de [[bokkeriejers]], [[Willem de Gavarelle]].
De graote slaopkamersjlaopkamer woort vreuger gebroek es vergaderzaal van de bokkeriejers. Aan de plefónge ware in steinsjtein oetgehouwe bokkeriejersköp, hieop laoge de balke.
