Zomertied: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K sp |
historie debij |
||
Tekslien 10:
'''Zomertied''' (in Belsj ouch wel '''zomeroor''' geneump, internationaal miestal aongeduid mèt '''Daylight Saving Time''' of '''DST''') is d'n tied dee in de zomer weurt aongehawwe door de klok 'n oor veuroet te zètte ten opziechte vaan de standaardtied (ouch wel [[wintertied]] geneump).
In de [[Europese Unie]] luip de zomertied vaan de lèste zoondag vaan miert tot de lèste zoondag vaan oktober.
Lui weure 'n bepaold aontal ore nao zonsopgaank wakker. In de zomer kump de zon evels al zoe vreug op tot 't al leech is dewijl de mieste lui nog slaope. Door de klok te verzètte is 't minder lang leech es lui nog slaope, en blijf 't 's aovends (es de lui wakker zien) zjus langer leech. De gedachte achter zomertied is tot me heidoor zouw kinne bezuinege op (elektrische) verleechting. 't Energiebespaorend effek vaan zomertied is evels umstreje.
Op dit momint gief 't zoe'n 70 len boe zomer- en wintertied gebruuk weurt.
[[Plaetje:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|left|250px|
{{Legenda|#1a80e6|Len die zomertied kinne}}
{{Legenda|#ef690a|Len die geine zomertied mee kinne}}
{{Legenda|#C00000|Len die noets zomertied höbbe gekind}}]]
== Historie ==
De ierste touwpassing vaan zomertied waor door de Duitse regering tijdes d'n [[Ierste Wereldoorlog]], vaan 30 aprèl 1916 tot 1 oktober 1916. De [[Vereineg Keuninkriek|Ingelse]] volgde snel, vaan 21 mei 1916 tot 1 oktober 1916. Vervolgens veurde 't Congres vaan de [[Vereinegde State]] op 19 miert 1918 versjèllende [[tiedzone]]s in (die al sinds [[1883]] bij de spoorwege in gebruuk waore) en maakde de zomertied officieel (in wèrking trejjend op 31 miert) veur de res vaan d'n Ierste Wereldoorlog. 't Woord in 1918 en 1919 veur zeve maond in ach genome. De wèt bleek evels zoe oonpopulair (hoofzakelek umtot me destieds miestal vreuger opstoond en ieder nao bèd góng es allewijl) tot zie woort aofgeschaf.
Ouch in de [[Twiede Wereldoorlog]] waor de zomertied in gebruuk.
D'n [[oliecrisis]] vaan [[1973]], dee tot 'n golf vaan energiebespaorende maatregele leidde, waor veur väöl len aonleiding um obbenuits de zomertied in te veure. Fraankriek deech dat es ierste Europees land in 1976. Väöl Wes-Europese len volgde 't jaor dao-op. [[Wes-Duitsland]] wachde nog tot 1980, totdat me hei-euver 'nen aofspraak mèt de [[Duitse Democratische Rippebliek|Oos-Duitsland]] had gemaak.
| |||