Bakhoes: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Valkebergs}}
[[Aafbeilding:BakhoesBommerigwkped.JPG|thumb|200px|right|bakhoes mèt sjtookhoes in [[Bómmerig]], opgetrokke in [[vakwerk]], foto: jaore 80.]]
'n '''Bakhoes''', bakh 's of bakkes ies 'n lossjtaond gebuuwke woa-in 'ne
De overuumde haet 'ne sjteine of leime vloer en 't plafón, de ''hemel'' geneump, ies ouch van leim of van gemetselde veldbrandsjtein. De eupening, de ''ovesmoel'', weurt aafgesjlote door 'n iezere deurke. De aafveur van zjwaam (rouk) geit via 'n gemetselde sjouw.<br>▼
Veur en tege 't bakh's aan sjteit dèks nog 'n, get groater, gebuuwke dat fungeert es sjtookh's. Hie sjtoon houte rèkker woa op alle gebakke broajer en vla's oet kènne dampe. In 'ne hook sjteit 'ne ouwe voorketel mèt aomere. Dat zint euvergebleve houtskoolreste. Die woorte bewaard um van dae poejer blinkende iezere en kopere veurwerpe te poetse. <br>▼
De ove weurt gesjtook mèt ''sjanse''. Dat zint bössele bie-eingezeumerde tek. Um 'ne ove good werm te kriege tot zoan 200-250 grade, zint waal 10 sjanse nuèdig. 't Verdeile van de sjanse geit mèt 't ''raocheliezer'', 'ne lange iezere haok. Es dan de ove nao ongevaer ein oer good werm ies gewore, weurt mèt de ''sjeuter'', 'ne lange sjtek mèt 'n soort platte sjöp veur d'r aan, de deigvörme nao binne geduujd. ▼
De werme ove woort nao 't bakke nog gebruuk um eppelkes en paerkes te druège, die dan in de winter es sjpies gebruuk koeste weure veur op [[vla]].▼
▲De overuumde
▲Veur en tege 't bakh's aan sjteit dèks nog 'n, get groater, gebuuwke dat fungeert es ''sjtookh's''. Hie sjtoon houte rèkker woa op alle gebakke broajer en vla's oet kènne dampe. In 'ne hook sjteit meistal 'n kies of 'ne ouwe voorketel mèt aomere. Dat zint euvergebleve houtskoolreste. Die woorte bewaard um van dae poejer blinkende iezere en kopere veurwerpe te poetse. <br>
▲De ove
▲De nog werme ove woort nao 't bakke nog gebruuk um eppelkes en paerkes te druège, de zoa geneumde ''[[äöfte]]'', die dan in de winter es sjpies
Zoane bakove kreeg in tieje van [[kèrmes]], [[communie]]fièste en broelofte geine tied um aaf te keule. Hae waor dan daaglank in gebroek. Tièntalle wietbroajer, zjwartbroajer, vla's en sjinke woorte dan gebakke. In vreuger jaore houw ederein waal 'n bakhuuske op de wei, in de [[tuin|gaard]] of bie de [[tuin|koalh'f]] sjtoon.
==Trivia==
'''Gezèkdes''':
* '''t ies mer ein gewènde, zag de boer en toen vaegde hae mèt de kat de ove oet''.(Me kènt ouch aan hièl raar geweuntes wènne)<br>
* ''Dae ies mèt de heng in d'n deig gevalle''. (emes haet 'ne financiële mètvaller gehad)
|