Käöme

(Doorverweze van Sjummele)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Käöme gief 't es paddesteul, in mosechtege vörm en es microscopisch klein wezes.

De käöme, ouch wel sjummele (wetensjappelek Latien Fungi) zien e riek vaan eukaryote organismes die uterlek op plante liekene meh bestoon oet e compleet aander soort celle. Individue kinne microscopisch klein en eincelleg zien, meh ouch de gruutde vaan 'n aardeg plentsje höbbe; bij dat lèste sprik me vaan zwamme en/of paddesteul. Voortplanting gebäört zoewel door parthenogenese (klone) es door meiose. Käöme koume dèks in symbiotische kolonies mèt plante, alge um perceis te zien, veur; me sprik daan vaan koorsmosse. Väöl ziech in kolonie vörmende käöme zien sjäöjelek veur de mins: ze zörge veur bederf vaan ete en spik in textiel. De eigesjap vaan vergisting, die normaal gezeen bederf veroerzaak, weurt evels ouch wel gebruuk veur ete op smaak te bringe (beveurbeeld in Herfse kies en väöl aander kiessoorte, zoewie in alcoholische draanke), dewijl bepaolde soorte es antibioticum kinne dene. Echte käöme zien vaanaof 't vreug Devoon bekind; sjummelechtege organismes bestoon al väöl langer. Me erkint allewijl zeve stamme. 't Deil vaan de biologie wat ziech mèt käöme bezeghèlt weurt mycologie geneump.


  Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Käöme&oldid=407886"