Sjtal

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Sjtal (verkleinwoord sjtelke, mièvoud sjtel) ies 'n umsjlote euverdèkde ruumte die deent veur 't verblief van paerd, ringer, sjäöp, geite, keu en verkes. 'ne Sjtal kent 'n sjteine geboew zin, meh ouch van hout zint opgetrokke. Bie de Zuud-Limburgse haof in carré-vörm ies in van de veer vleugele 't woonhoes gevestig. In de andere bevinge ziech de poort, de sjure en de sjtel van 't boerebedrief.
't Woord sjtal weurt ouch waal gebruuk veur 'n berghok of berg-tuinhuuske.
'n Typische sjtaldeur ies 'n twièdeilig soort mèt 'n bove- en ónderdeur. Zoan bovedeur sjteit ope veur bieveurbeeld friesje loch, terwiel de dere neet oet kènne vanwege de gesjlote ónderdeur.

Paerdssjtel bie kesjtièle zint dèks luxueuzer oetgeveurd.

'n Klein verbliefplaats veur klein dere, knien, hinne, veugel en doeve, ies 'n kouw of 'n hok. Veur verblieve van hinne en doeve besjtoon speciaal terme: hinnes (hinhoes) en doefes (doefhoes).

'n Hok ies ouch 'n klein ruumde, bv.: poetshok, wesjhok, kleidhok, berghok.

Gezèkdes

'n Ónderdeur zègke ze tege emes, dae klein van postuur ies
(Norbiks) e Good paeërd vingt me in d'r sjtaal, 'n kuurèj uvveraal: gooje raod ter naovolging dör huwbare vrowwe - en es hulp vör huwbaar mansluuj um hun keuze te bepale - in d'r baeëtere boeresjtaand van 'n 50 jaor gelaeje.
De sjtal ruke: heimwee höbbe / flotter gaoë lope, fietse of vare es-te korter bie heem keums.