Sjtaatskoel Emma
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Breuker. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Emma waor de op ei nao groeëtste koel va de Nederlandse Sjtaatsmiene. De Emma besjtóng va 1911 bis 1973 en sjtóng tösje Gebrook en Treëbik, meh op gróndgebeed va de gemeinte Heële.
De sjtaatskoel Emma bereikte de hoeëgste nettoproductie van alle koele i Nederland: mieë es 109 miljoeën tón sjteikaol. De koel waor daoneëve biejzónger umdat 't vanaaf 1939 'n skipinstallatie had, 'ne sjach mit 'ne groeëte laadbak (d'r skip) die in sjtaat waor 25 tón sjteikaol in inne kieër nao d'r losvloer te vervoere. Skipvervoer va sjteikaol is hendiger es vervoer mit behölp va koelwages i de lifkauw van 'ne gewoeëne sjach. Me kin èvvel gei luuj vervoere in 'ne skip.
Dees koel waor óngergrónds verbónge mit de sjtaatskoel Maurits i Geleën en de Hendrik i Broensem. Vanaaf 1963 waore de Emma en de Hendrik samegevoog.
Väöl luuj oet Gebrook en umgeëving wirkte i dees koel (óngeveër 10.000 luuj woeëva óngeveër 6000 óngergrónds) bis 't i 1973 gesjlaote waor. Nao de sjleting va de koele waor i de sjtreëk groeët wirkloosheid.
Op 28 oktober 1982 waor d'r sjachtoeëre va sjach 3 va de Emma, mit 63 meëter huuëgde 'ne groeëte blikvanger va de sjtreëk, gesjloop. Durch 'n technies fout viel de sjach verkieërd en waore väöl hoezer besjadig.
Op 't groeët terrei va dees vuuërmalig koel (huuj gemeinte Broensem) ligke huuj 'n woeënwiek, e park en e industrieterrei. Óch ligk d'r 'ne weëg (d'r Emmaweg) die Broensem mit Gebrook verbindt. De plek va d'r sjach va de koel, "de betonne völoeëpening", is nog zichtbaar aa de vuuërziej va verzorgingsheim EmmaStaete.
