Sabaons-Ingels

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

't Sabaons-Ingels is 't Ingels dialek wat weurt gesproke op 't eiland Saba in Caribisch Nederland. 't Maak oonderdeil oet vaan de Carabisch-Ingelse dialekte. Oondaanks ziene koloniaolen oersprunk kin me 't gein creooltaol neume. Nao 't dialek is beperk oonderzeuk gedoon.

Oersprunk

De bewoeners vaan Saba zien deils vaan Ierse, deils vaan creoolsen oersprunk. Dat lèste bevolkingsdeil kump vaan de Maagde-eilen. 't Sabaons-Ingels is de facto 'ne gedecreoliseerde variant vaan 't Maagde-eilands-Creoolingels, get wat me in de klaanklier nog trökhuurt.

Klaanklier

Consonante

't Sabaons-Ingels nump 'n middepositie in tösse de rotische en neet-rotische dialekte. Dat wèlt zègke tot de me aw r boe geine klinker op volg soms wel oetsprik (wie in 't Amerikaons-Ingels), daan weer neet (wie in 't Brits-Ingels). De historische r verdwijnt nao 'ne sjwa en nao 'ne veurklinker, meh blijf in stand nao 'nen achterklinker. Allein in de wäörd farm en more is de vörm zoonder /r/ gelexicaliseerd: sprekers zègke ze dao dus neet en veule ze ouch neet aon.

H-deletie kump algemein veur.

De hel th /θ/ weurt oetgesproke wie [ʔ] (de glottisslaag) wienie ze tösse vocaole of aon 't ind vaan 'n syllaab steit.

Wie in wel mie Caribische dialekte weure de /v/ en de /w/ neet of neet good gesjeie. Meugeleke realisaties zien [v], [w] en [β].

De /n/ weurt aon 't ind vaan e woord dèks wie ng [ŋ] oetgesproke. Zoe huurt me town es [taʊŋ]. Umtot clusters dèks geridduceerd weure, vèlt ground ouch es [graʊŋ] te hure.

In 'tzelfde leech weure rillatief oongewoen clusters wie /sk/ gemekelek umgedrejd (metathees): ask weurt axe [æks].

Vocaole

De korte i in kit weurt geopend en geit good de kant vaan [ɛ] op. Um ze oeterein te hawwe weurt de e in dress verlèngd oetgesproke: [dɹɛ:s].

De korte u in cut weurt neet a-echteg oetgesproke meh is 'n gerunde [ɔ]. Umtot de klinker in thought verkort weurt oetgesproke, valle de twie same. Ouch de oersprunkeleke /ɔ/ in lot kin häör weerde behawwe (en dus ouch demèt samevalle), meh dèkser huurt me dao 'n depe [ɑ] daan wel [ɒ].

De korte /u/-klaank is put of foot is zjus weer 'n [ʌ].

Wie in mie Caribische dialekte weure de /ei/ in face en de /ou/ in goat (weer) echte monoftonge: in dit geval [fɛ:s] en [go:t] (ouch [goət] kump veur). Veur 'ne nasaol vèlt de /ei/ same mèt /i:/, zoetot lean en lane allebei zoeget wie [le:n] klinke.

De wij diftonge /ai/, /oi/ en /au/ weure in 't gemein get inger oetgesproke. Price kin klinke wie [pɹɛɪs], choice wie [tʃʌɪs], mouth wie [mɔʊʔ]. Variante die beter op 't Standaardingels liekene koume ouch veur.

Wie gezag blijf de /r/ in väöl gevalle stoon. De klinkers deveur höbbe de neiging veur same te valle. Zoe klinke de a in start, de o in north en de u in nurse allemaol wie [ɑ].

De sjwa weurt, op z'ch Caribisch, gemeinelek oetgesproke wie [a], of 'r noe wel of neet veur 'n historische /r/ steit.

Bronne

Dit artikel is gebaseerd op 't corresponderend Ingelstaoleg artikel, en wel in dees versie.