Roer (Maas)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Dit artikel geit euver de reveer die in de Maos oetmund. Veur de Pruusje reveer die in de Rien oetmund zuug Roer (Rien)

De Roer (Pruusj: Rur) is 'n rivier die euver 'n lingte van óngeveer 165 kilemaeter door drie lenj sjtruimp; Belsj, Pruses en Nederlandj. Same mit väöl anger sjtruimpkes óntsjprink de Roer op 't hoogste punt van Belsj, bie de Signal de Botrange in 't gehuch Sourbrodt in de gemeinde Waimes op de Hoge Vene. 't Is hiej Franstalig en de naam vanne rivier is hiej ouch (La) Roer, mèr 't waerd ouch waal gesjreve es Rour.

Bie Monschau sjtik ze de Pruusje grens euver en kump nao dees toeristische plaats oet biej de Rurtalsprerre, 't op ein nao grootste sjtuwmeer van 't landj. In noordelike richting sjtruimp ze wiejer door de Eifel nao de leger gelege industriegebiede van Düren en Jülich, wo de riviere de Inde en de Worm oetmonje inne Roer. (De Inde óntsjpringk ouch in de Eifel, de Worm biej Aoke en löp langse Nederlands Limburgse plaats Kirkraoj.)

In Pruusjes ligk ouch 'n rivier de Ruhr, wo 't Roergebeed haer vernump is. Dees Ruhr mót neet verward waere mitte Roer, al gebeurt det nag al te dök. (Rur).

Bie Vlórp bereik de rivier de Nederlandse grèns. Van hiejoet löp ze door de gemeinde Roerdale door de Roerstreek nao Remunj.

Väöl luuj meine det Remunj (Roermond in het Hollands) de beteikenis haet van mónjing van de Roer. Dit klop echter neet, ómdet de Maas ein paar hongerd jaor haer verlag is. Vreuger sjtruimde die namelik ein sjtök westeliker en de Roer sjtruimde dan ouch örges ten noorde van Remunj (biej Leeve) in de Maas, in 't landsjap vilt dit nog trök te zeen. De naam Remunj haet waal betrikking op Mundium (latien veur sjtad) aan de Roer. Dit klop ouch ómdet de sjtad ontsjtange is op 't 'boetenop', eine heuvel dae noe aafgegrave is in eine boch vanne Roer.

De Remunjse wiek Roer is verneump nao de reveer.

Ziebaeke

de Wörm (Wurm)
de Posbaek
de Holsterbaek
de Leigraaf
de Vlaotbaek
de Kwabaekerbaek
de Roa baek (Rodebach)

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Norbiks.

Vólksverhaol

De Roer zów óntsjprónge zieë wie lang lae e aovermenneke óp de doe hieël druuëg vlakte van 't Hoeëg Ven roonddäölde óp zeuk nao get te dreenke. E tróf e aod vruwke dat 'm in häör aafgelaege huuske häör èges gebroewe beer te dreenke gaof. 't Aovermenneke wól häör bedaanke en de vrów zag dat ze wal 'ne sjpreenk koes gebroeke. Da hoefde ze neet zoewiet vör water te lope. Doe zag 't aovermenneke: Da graaf oeë daste noe sjtees. 't Vruwke begoes te grave en al flót kieëm 't water baove: de brón van de Roer.

Duiding

Dit verhaol kan gewórteld zieë in de vondst van e veenliek. Zoe liek druugt, zoonder modern conservatietechnieke, es 't an de lóch keumt al flót gaans oet. In 't verhaol zeukt e klee menneke nao dreenkes. E aovermenneke in volkverhaole is symbool vör prehistorische begraafplaatsje. (Ton Lemaire).