Prins-Bissjoppelik Pelies (Luuk)
Dit artikel is gesjreve in 'n ónbekènd dialek. Es doe wèts wat veur dialek dit is, weurt 't gewaardeerd óm dit aan te gaeve.
Het Prins-Bissjoppelik Pelies vaan Luuk ('Palais des Princes-Évêques de Liège' op het Frans) ès ein geboew oan Place Place Saint-Lambert inne stad Luuk op het Belsj. Het pelies ès de veurmaolège residens vaan de prins-bissjoppe vaan Luuk. Huije deent het geboew es justitiepelies en es residens vaan het Luuker provinsbestuur.
Historie
bewirk
Het waor der prins-bissjop Notger (930-1008) dee es ierste op dizze plèk zien pelies leet boewe. Dit pelies waor óngerdeil vaan de vestingswèrke vaan de stad mehr in 1185 góng het geboew te ónger oan ein brandj. Der prins-bissjop Rudolf vaan Zähringen (1131-1191) herboewde het pelies. Evels krieg ouch dit gebouw het zwoer te verdure. Dit kier in 1505 wienie Karel de stoute de stad plundjerde mèt zien troepe, het geboew brendj opnui aaf.
Het pelies in zien huijège vörm begós vörm te kriege wienie in 1505 Everhard vaan der Marck (1472-1538) prins-bissjop weurt. Der Everhard vaan der Marck stèlt in 1526 den architek' Arnold vaan Mulke aon um ein nui pelies te boewe. Het pelies bekump zoe ein umsloete hoof mèt ein zuilegallerie inne stiel vaan de Renaissans. Noa ein brandj in 1734 weurt de zuudgaevel vernuid ónger leijing vaan de Breuseler architek' Jean-André Anneessens, waat de gaevel oan het Place Place Saint-Lambert ein Barokker oêtstraoling gaef. Nao de Luuker Revolutie en de Franse Revolutie verluir de prins-bissjop zien waereldlike mach' in 1792. Doabie weurt de Sint-Lambertuskathedraol dee taege-euver het pelies stong deur de opstandjelinge aafgebrouke.
In 1849 boew me ein neogotiese wesvleugel (dee geliek oppe stiel vaan het awere pelies) der bieaon um het provinsbestuur in ónger te bringe, dit ónger leijing vaan architek' Jean-Charles Delsaux. Noe zien het provinsbestuur en het pelies vaan justitie in het pelies gevestigd. In 2011 zien der ouch get geboewer bie gekoume, de zoegenumde Annexe du Palais de Justice, tösse het pelies en treinstatie Gare de Liège-Palais um get deenste vaan justitie in ónger te bringe.
