Peter Paul Rubens

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Peter Paul Rubens, zelfportrèt oet 1628-1630.

Peter Paul Rubens (28 juni 1577 Siege (Duitsland) - 30 mei 1640 Antwerpe) waor 'ne bekinde sjèlder en diplomaot oet de barok. Heer waor bekind in gans Europa en doog daan ouch väöl reize, meh heer verbleef veural in de stad Antwerpe.

Levesverhaol

Jäög

Rubens kraog 'n humanistische opveujing in Kölle. Ziene pa, Jan Rubens, waor sjepe vaan Antwerpe gewees. Umtot ziene pa protestants waor vlöchde zien awwers (Maria Pypelinckx, die oet Kuringe bij Hasselt kaom) nao Duitsland. Zien vaajer kraog ein verhajding mèt Anna vaan Sakse. Wie me d'r achter kaom woort heer verbanne. Rubens zien moojer mós allein veur de kinder zörge. Later góng 't gezin in Antwerpe woene. Dao, in Antwerpe, góng Peter Paul in de lier bij sjèlders wie Tobias Verhaecht, Adam Van Noort en Otto van Veen. In 1598 waor heer veerdeg mèt zien opleiing en woort heer lid vaan 't Sint-Lucasambach (daan 't belaankriekste sjèldersgild vaan de Nederlen).

Italië

In 1600 vertok Rubens nao Italië. In Venetië bezaog heer sjèlderije vaan Titiaan, Paolo Veronese en Tintoretto. Ouch traoj heer in deens vaan de hertog vaan Mantova, Vincenzo I Gonzaga. Mèt geld vaan d'n hertog maakde Rubens in 1601 'n reis nao Roeme en Florence. Doa bestudeerde heer werk vaan de aw Grieke en Romeine en kopiëerde heer wèrk vaan Italiaonse sjèlders. Heer raakde bekind mèt 't wèrk vaan Caravaggio en sjèlderde zien ierste altaorstök veur 'n kèrk in Roeme. Veur d'n hertog góng heer op diplomatieke missie in Spaanje bij Filip III. In Spaanje kraog heer ouch versjèllende opdrachte, wie 't portrèt vaan de hertog vaan Lerma. In 1604 kierde heer trögk nao Italië. Wie heer in 1608 hoort tot zien moojer kraank waor góng heer trök nao de Nederlen. Oondaanks ziene wins kaom heer noets mie in Italië.

Antwerpe

't binnekoer vaan 't Rubenshoes in Antwerpe.

Jaomer genóg is zien ma al gestorve wie heer trökkaom in Antwerpe. Zjus roond dezen tied begós 'ne gojen tied aon veur Antwerpe. In d'n tied vaan d'n Tachtegjaoregen Oorlog sloot me in 1609 't Twelfjaorig Bestand. Daomèt braok 'nen tied vaan veurspood oet. In 't zèlfde jaor woort heer benump tot hoofsjèlder vaan aartshertog Albrech vaan Oesteriek en zien vrouw Isabella vaan Spanje. Heer kraog touwstumming um in Antwerpe te woene en te wèrke in plaots vaan bij 't hoof vaan de aortsjhertog in Brussel. Rubens trouwde ouch in Antwerpe mèt Isabella Brant (1591-1626). In 1610 leet Rubens 't Rubenshoes bouwe, wat ouch zien atelier woort. 't Atelier vaan Rubens kraog väöl opdrachte, daorum sjèlderde heer dèks allein de han en de geziechte um de res door zien assistente te laote doen. Ein vaan de groetste opdrachte kaom vaan Maria de' Medici, keuningin vaan Frankriek tösse 1621 en 1625. In 1626 storf zien vrouw.

Diplomatie

Veur de aartshertogin wèrkde heer ouch es diplomaot. Veur zie wèrk es diplomaot reisde heer door gans de Nederlen en bezoch heer stei wie Bergen op Zoom, D'n Haag, Brussel, Luik en Mestreech. Meh heer bezaog ouch Spanje (1628–1629) en Ingeland (1630). In allebei de lan woort heer geridderd.

Lètste jäör

In 1630 kaom heer trögk nao Antwerpe, boe heer hertrouwde mèt Hélène Fourment (1614–1673), toen pas zèstien jaor aajd. 't Nuie gezing gaot op 't boerelandj, in Elewijt (bij Brussel), woene. In 1640 storf heer aon giech in 't Rubenshoes.

Gallerij

• 
  Portret vaan de hertog vaan Lerma (1603).
• 
  Isabella Brant (1620-1625).
• 
  Aortsjhertog Albrech en aortsjhertogin Isabella.
• 
  Serie vaan Maria de' Medici; Maria de' Medici's aonkumps in Marseille (1622-1625).
• 
  Hélène Fourment (1638).