Pentatoniek
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Pentatoniek is de eigesjap vaan meziek die de pentatonische toenlèdder gebruuk. De meziek is dus opgebouwd oet vief toene, die (oongeveer) euvereinkoume mèt de toene do, re, mi, sol en la oet de zevetoenege toenlèdders vaan de westerse meziek. Es me bij do begint, sprik me vaan de pentatonische majeurlèdder (zuug noteveurbeeld); me kin ouch bij la beginne, daan heet me te make mèt de pentatonische mineurlèdder.
De pentatoniek weurt 't mies geassocieerd mèt de Oos-Aziatische meziek. In de Chinese kunsmeziek en mezieksoorte die daovaan zien aofgeleid weurt 'n compositie geach ummer mer vief tone te gebruke, zoetot me gein haaftoensaofsten krijg die kinne dissonere. In väöl soorte westerse volksmeziek evels weure ouch pentatonische toenlèdders gebruuk. Dit is beveurbeeld zoe op de Britse Eilen en in Hongarije. In zoe'n gebeje bestoon pentatonische melodieë neve aander meziektradities. Me is dao daan ouch neet zoe streng in 't vashawwe aon mer vief toene.
De pentatonische toenlèdder vörmp e pentachord; de begrippe zien evels neet oonderling inwisselbaar.